Waarom je een speech altijd uit je hoofd moet leren


Een jaar of wat geleden moest ik een prijs uitreiken. Best een eervolle toestand, en op aanraden van iedereen die ik kende had ik mijn speech helemaal uitgeschreven. Ik kende hem niet uit het hoofd, maar had hem wel tientallen keren hardop geoefend. Ik vond mijn speech mooi. Omdat ik best kan schrijven. Dus had ik een paar mooie emotionele momentjes ingebouwd. Oefenen ging goed.

Toen kwam het moment van de uitreiking. In een theater. Natuurlijk was ik zenuwachtig, maar ik had al besloten dat die zenuwen, dat zweet, die trillende handen en dat wapperende papier best wel charmant over zouden komen.

Waterlanders

Het ging fantastisch. Zo fantastisch zelfs, dat ik tranen niet kon onderdrukken op het moment dat ik de vooraf ingebouwde emotionele passage bereikte. Trillen, waterlanders (een paar maar), en dan applaus. Voor de winnaar natuurlijk, maar ook voor mij. Ik had het ondanks alles tot een goed einde gebracht. Mooi amateuristisch, zoals dat hoort bij een prijsuitreiking. Of bij een begrafenisplechtigheid. Het publiek verwacht niet anders. Breng je je tekst te vloeiend, te afgerond, te mooi, vinden mensen je niet echt.

Er zijn echter nogal wat situaties waar je met zulk amateurisme niet wegkomt. Natuurlijk zijn er zat plekken waar je met een paar powerpoint slides cijfers kunt presenteren aan een zaal vol aandeelhouders die met jou wachten op de borrel toe, maar zelfs daar zou je met een professionelere benadering meer bereiken. En ja, die professionele benadering heeft alles te maken met iets waar zelf best wel een hekel aan heb, namelijk stampen.

Opdreunen

Het uit je hoofd leren van je verhaal is de beste garantie voor een presentatie die iedereen achterover doet slaan. Je kunt saaie cijfers ermee veranderen in springlevende toekomstvisioenen en de zaal niet laten nadenken over wat je allemaal niet zo belangrijk wilt laten zijn. Voorwaarde is wel dat je een goed verhaal hebt, en dat je dat goed brengt.

Gaat dat altijd goed? Niet echt. Ik heb zat keren meegemaakt dat iemand een verhaal opdreunde en niet in staat was om het verhaal te onderbreken, haar publiek aan te kijken, of een actueel zijspoor te pakken. Ik word daar als toehoorder heel balorig van. Anderen vallen in slaap, al dan niet met kromme tenen vanwege de plaatsvervangende schaamte.

Om al die dingen te kunnen mét een tekst die je uit het hoofd hebt geleerd moet je eigenlijk de talenten van een geniaal acteur hebben. Die kunnen dat. Maar aangezien we ondanks een overvloed aan toneelscholen nog lang niet iedereen met talent op het toneel hebben staan: wat let je om te ervaren hoe dat voelt: acteren op het hoogste niveau?

Vermijd 3B

Waarom dat zo belangrijk is, kan ik zelf uitleggen, maar het staat veel leuker, en met geinige tekeningetjes, uitgelegd in deze post op Wait But Why, hoe dan ook een ontzettend leuke site, maar vooral nieuwsbrief, om te volgen.

Maar nu moet ik nog een belofte inlossen. Ik had een acteur en een regisseur beloofd te antwoorden op een post op facebook. Ik had met instemming een interview gedeeld met de oudere Britse acteur Bill Nighy, die zich erover beklaagt dat geen enkele acteur tegenwoordig nog met gekende tekst op de repetitie, dan wel de filmset verschijnt. Daarbij refereerde ik speels naar Maatschappij Discordia, een fameus toneelgezelschap, dat naam heeft gemaakt door stukken uit het wereldrepertoire kaal, zonder decor, maar vaak ook zonder repeteren, met de tekst in de hand, uit te voeren.

Marlon Brando

De lui van Discordia zijn daar heel goed in. Waarom? Omdat ze een berg talent hebben en een reputatie, en zich geweldig kunnen concentreren. Maar ze balanceren dus wel de hele tijd op punt 3B in die leuke tekeningetjes van Wait But Why. Het punt waarop de totale ineenstorting, de ultieme ramp dreigt. Is het als publiek al niet leuk om daarnaar te kijken, voor de tegenspeler, die zijn zaakjes wel op orde heeft, moet het een nachtmerrie zijn. Daar is in dit artikel weer mooi over geschreven: hoe Marlon Brando op het eind van zijn carrière geen bal meer gaf om het script.

Het is dus eigenlijk zaak dat je de techniek leert van de acteur, maar niet eindigt als Marlon Brando. Maar daar zijn nog wel meer redenen voor.

Blij mee? Doe me een donatie!
Become a patron at Patreon!

Wil je hulp bij het schrijven, of gewoon een keer advies over je project? Stuur me een mailtje.