Eerder schreef ik een stuk over interviewen en de rol die de ‘waarom’-vraag daarin speelde. Ik kreeg daar reacties op. Van journalisten, van therapeuten zelfs. Dat beginnen met de waarom-vraag altijd slecht is. Dat hij in therapiesituaties zelfs tot ongewenst gedrag kan leiden. Agressie. Moord. Tranen.
‘Maar’, zei ik dan, ‘ik schreef ook helemaal niet dat je moest beginnen met de waarom-vraag aan de geïnterviewde, maar met de waarom-vraag aan jezelf.’
‘O.’
Goede verstaander
Maar waarom kwam het dan wel zo over? Vraag je je dan af. Natuurlijk wist ik dat allang. Ik had mijn pay-off expres een beetje verstopt. Zogenaamd voor de goede verstaander. Dat is dus gewoon stom. Je moet nooit dingen zo opschrijven dat alleen de goede verstaander ze snapt. Ten eerste zijn er helemaal niet zoveel goede verstaanders, ten tweede moet je nog maar afwachten of de goede verstaander het inderdaad goed verstaat en last but not least is het heel denigrerend naar de rest van je lezers toe, die je daarmee ongezien tot slechte verstaanders bombardeert.
Dus. Ga er gewoon van uit dat niet iedereen zo slim is als jij. Sterker nog, doe dat andersom. Ga er maar rustig van uit dat jij als schrijver een beetje dom bent geweest wanneer zelfs maar 4,3 procent van je lezers je stukje niet begrijpt. Je bent pas briljant wanneer 100 procent van je lezers alles begrepen heeft, en ook nog eens weet te waarderen.
Pienter
Echt geniaal ben je natuurlijk pas wanneer echt iedereen niet alleen de eerste 395 tekens van je facebook-boodschap heeft gescand, maar daadwerkelijk je verhaal heeft gelezen. Wanneer dat niet is gebeurd ligt dat nooit aan hen, maar aan jouw slechte intro, of overbodige outro.
Dat je uiteindelijk alleen overblijft met een paar goede verstaanders is dan niet gezellig. Je kunt hoogstens een sekte beginnen. Een inner circle waarin iedereen jou de hele tijd stilzwijgend gelijk geeft en je uiteindelijk ongelezen liket. Vervolgens leest niemand je meer.
Vertrouwen op de goede verstaander is dus niet pienter. Het is een teken van gruwelijke luiheid.