Van
Houten kansloos in mannendrama{mosimage}
Den
Haag (GPD) _ Ze hoeft alleen maar te kijken. Even die mond dicht,
even geen tekst en Carice van Houten zou Pierre Bokma op de knieën
hebben gekregen. Hij had knockout in de touwen gehangen en zo gezorgd
hebben voor een monumentaal slot aan een onderhoudende toneelavond.
Maar het mag niet van de schrijver, niet van de bewerker, en niet van
de regie. De titelrolspeelster van De Gravin van Parma gaat nu
hopeloos ten onder in het gevecht met Casanova, gespeeld door Pierre
Bokma. Want De Gravin van Parma is vooral het verhaal van Casanova,
die tot het inzicht komt dat al zijn streven belachelijk is geweest.
Die Gravin is er slechts een illustratie van.
Het
begon zo goed.
De romanklassieker van Sándor Márai uit
1940 is op een interessante manier bewerkt tot een stuk dat meer
wegheeft van Shakespeare’s Timon van Athene dan van een romantische
komedie. Na zijn ontsnapping uit de Venetiaanse gevangenis verschuilt
vrouwenverslinder en valsspeler Giacomo Casanova zich in een herberg
in Bolzano. Hij heeft inmiddels sterrenstatus bereikt: er staat een
menigte bewonderaars voor zijn raam. Allemaal mensen die zijn raad
willen, allemaal vrouwen die zijn lijf willen. De bonte stoet van
fans is in deze voorstelling teruggebracht tot een kluchtige parade
van typetjes, voor het grootste deel prettig amusant verzorgd door
Genio de Groot, en voor één enkel deel door een
opkomst van Chiara Tissen, een prachtspeelster die we te weinig zien
op het grote toneel.
Het
kan Casanova allemaal niet meer boeien. Vermoeid verleidt hij een
kamermeisje. Ook heel erg komisch. Het is het soort rollen waarvoor
je Pierre Bokma ’s nachts wakker kunt maken. Hij staat dik twee uur
op het toneel en laat ons, toeschouwers, zijn prachtige slapte zien.
We leven met de levensmoede versierder mee, ook als de Graaf van
Parma hem één nacht met zijn vrouw aanbiedt, op
voorwaarde dat hij haar het leven zo zuur zal maken dat ze geneest
van zijn obsessie voor hem. De monoloog van deze graaf biedt Rudolf
Lucieer een mooie kans om zijn beste acteren te laten zien.
Het
bouwt allemaal op naar de opkomst van De Gravin van Parma, en na
anderhalf uur is het zover. De grap van schrijver Márai en
regisseur Ursul de Geer is, dat die verschijning een enorme
anticlimax is. Dat werkt. De gravin die eerder werd geroemd om haar
effectieve en zuinige woordgebruik, gaat namelijk praten. En niet
alleen dat, ze gaat argumenteren, kruipen, boos worden, en dat
allemaal om Casanova ervan te overtuigen voor háár te
kiezen. Terwijl Casanova met ieder woord meer in de gravin en
zichzelf teleurgesteld raakt. Was het in het begin nog volslagen
logisch geweest als hij er met haar vandoor was gegaan, nu snap je na
een paar minuten al niet meer wat hij ooit in deze babbelzieke tante
gezien heeft. En je snapt nog minder wat deze best geslaagde imitatie
van rockdiva Anouk ooit in die slappeling gezien moet hebben: deze
Gravin van Parma zal nooit iemands echtgenote zijn, en daar mag
iedereen haar erg dankbaar voor zijn. Maar het maakt het slot wel
saai.
Het
is zonde, en het ligt niet aan Carice van Houten. Het stuk is haar
eerste vijand, en daarna de regie, die haar geen kans biedt om, boven
die kwezelige, domme teksten uit, allure aan haar personage te geven.
Is dat een probleem? Ja, want het stuk wordt aangekondigd als de
langverwachte confrontatie tussen twee van de beste acteurs van
Nederland. Dan verwacht je dat die twee ook in een gelijkwaardige
strijd op zullen treden. Nu is Van Houten slechts een van de
bijfiguren in een avond die gedragen wordt door Bokma, en Bokma
alleen. Dat het stuk naar haar rol genoemd is, is niet meer dan een
kwaadaardige grap van de auteurs van dit exclusieve mannendrama.
De
Gravin van Parma, gezien: 1 maart 2008 in Den Haag, première.
Tournee t/m 28 juni 2008. Inlichtingen: www.impresariaatwallis.nl
