Het was de verrassing van het vorige seizoen: Jakop Ahlboms voorstelling Vielfalt veroverde de harten van pers en publiek. En terecht: Vielfalt is een stuk waarin geniaal illusionisme een prettig huwelijk aangaat met ontwapenende mime.
Amsterdam (GPD) _ De barkrukken zijn er geen barkrukken en je partner kan plotseling heel iemand anders blijken te zijn. In Jakop Ahlboms voorstelling Vielfalt is niets wat het lijkt. Op een hartverwarmende manier gaan fysieke hoogstandjes hand in hand met ontwapenende humor. En of het op het eind allemaal goed komt? We zullen het nooit zeker weten.
Vielfalt werd vorig seizoen uitgeroepen tot één van de allerbeste voorstellingen van het jaar. Het stuk heeft dit jaar bovendien zijn eerste buitenlandse successen beleefd: een serie voorstellingen in de Roemeense hoofdstad Boekarest werd goed ontvangen. En meer zullen zeker volgen. Ahlboms theater is van internationale allure: het bevat maar heel weinig taal en heel veel beeld. Het succes is een mooie opsteker voor de ambitieuze Jakop Ahlbom, die ooit gewoon acteur wilde worden en Hamlet wilde spelen.
De nu 36-jarige regisseur, in Zweden uit een Deense vader en Zweedse moeder geboren, wilde bij de film:
,,Ik ging eigenlijk nooit naar het theater. We hebben op de middelbare school wel eens iets met theater gedaan, maar ik vond dat verschrikkelijk. Zo onecht.”
Maar om filmacteur te worden moet je wel leren acteren. Dat ging niet vanzelf. Na een aantal niet, of half geslaagde pogingen om in Zweden, Engeland en Denemarken een opleiding te volgen, slaagde Ahlbom na omzwervingen door heel Europa uiteindelijk voor het toelatingsexamen voor de Amsterdamse Mimeschool. Hij was er inmiddels namelijk achtergekomen dat hij zich sterk aangetrokken voelde tot meer fysiek theater. De mimeschool, die al grootheden heeft voortgebracht als René van ’t Hof, Bambie en Baukje Schweigmann was precies wat hij zocht. Sinds hij in 1998 afstudeerde heeft hij al aan een groot aantal producties meegewerkt, maar Vielfalt is zijn doorbraak naar het grote publiek.
In het stuk komen nogal wat goocheltrucs voorbij. Mensen verdwijnen in televisies, of onder doeken, om later weer op een hele andere plek op te duiken. Het is dan nog wel geen David Copperfield of Hans Klok, maar de uitvoering is wel vlekkeloos. En dat is bijzonder. Hoe heeft hij zich dat goochelen eigen gemaakt?
,,Mijn eerste goocheltruc leerde ik van mijn vader. Daarna leerde ik er nog weel eens een paar van mensen die ik kende. Het heeft me altijd enorm aangetrokken, maar pas zes jaar geleden is het serieus geworden. Toen deed ik mee aan een Kerstshow van Madame Curry (een ster van de Parade die onlangs overleed) waar ik de illusionist Woedy Woet mocht assisteren. Ik ben met hem bevriend geraakt en hij heeft mij verder geholpen.”
De goochelwereld is wel een hele andere wereld dan die van het theater. Ahlbom hoeft ook geen tweede Hans Klok te worden. Hij wil iets anders:
,,Bij echte illusionisten is een ding nooit een alledaags ding. Een tafel is nooit een gewone tafel en een kist is nooit een gewone kist. Ik wil dat anders doen. Bij mij moet het lijken of alles gewoon is.”
Een enkele keer koopt hij wel een truc in.
,,Alle trucs worden gewoon uitgegeven, en wie dus wil weten wat erachter zit, kan de trucs met gebruiksaanwijzing kopen. Dat kost wel heel veel geld, maar soms is dat nodig.”
En voor de rest bouwt hij het heel veel zelf. Geheel in tegenspraak met wat in het jonge makerscircuit gebruikelijk is, heeft hij het hele decor al klaar voordat hij met de repetities begonnen is. Wie Vielfalt ziet, snapt ook waarom. Het decor is daar allesbepalend.
,,Er zitten nu dus wel heel veel dingen in het decor die we niet gebruiken. Ik zou nog een tweede nieuwe voorstelling kunnen maken met alle trucs die we dit keer niet gebruiken.”
Ahlbom wil uiteindelijk de perfecte illusie op het toneel brengen:
,,Met film is dat al zo: dat je in een heel andere wereld getrokken wordt. In theater is er altijd meer afstand. Ik zou het liefst in een schouwburg werken waarin ik alles naar mijn hand kan zetten. Ik zou het prachtig vinden als ik iemand voor de ogen van net publiek zou kunnen laten verdwijnen, of in iets anders veranderen.”
Volgens theatermakers hoedt dat niet echt, zo’n perfecte illusie, maar voor Ahlbom is het het ultieme doel:
,,We doen al genoeg alsof. Ik wil een echte illusie: dat je iets ziet wat niet kan, maar dat je het toch ziet.”
Vielfalt van Jakop Ahlbom. Tournee van 6 december 2007 tot 14 februari 2008. Inlichtingen: www.jacopahlbom.nl