Marleen Scholten speelt kwezeltje in Oostpools 'Vierde Rijk'
'Toneel mag best pijn doen'
Arnhem (GPD) Veel mensen kennen je nu nog van je rol in Mijn dochter en ik, de televisieserie waar je vroeger als jong meisje in meespeelde. Die serie wordt nog steeds herhaald. achtervolgt je dat?
,,Totaal niet. Maar ik merk de herhalingen ook niet want ik heb al een jaar geen tv meer in huis.
Principes?
Nee, hoor. Ik ben er alleen sinds mijn verhuizing nog niet aan toegekomen om er een aan te sluiten.
Na 'Mijn dochter en ik' ben je naar de toneelschool gegaan, terwijl je ook voor het grote geld had kunnen kiezen. Bewust?
Zeker. Toen de opnames klaar waren kwam er iemand met mij praten met de vraag: wat zullen we nu doen met je carrière? Wil je nu graag soap of musical? Ik vond het geen moment moeilijk om die verleiding te weerstaan. Niet omdat ik mezelf daar te goed voor vond. Het was meer dat ik in die serie met zoveel hele goede acteurs had gewerkt, dat ik dolgraag wilde leren wat zij al konden. En dus was de enige optie voor mij de toneelschool.
Dat je vader, Henk Scholten, een grote naam heeft in de theaterwereld, als directeur van een groot subsidiefonds, de Utrechtse Stadsschouwburg en nu het Theaterinstituut, maakte daar niets in uit?
Juist niet. Mijn ouders hebben mij helemaal vrijgelaten in mijn beslissing. Maar in 1997 was ik echt nog te jong om te denken: dit is commercieel en dat niet, en dat is wel goed en dat niet. Hallo: ik was achttien. Ik wist nog niks. Ik wist wel dat ik heel graag wilde acteren. En ik wist dat dat niet bij tv kon. De televisie gaat heel snel. Wanneer je daar als kind binnenkomt vind men je al heel snel goed, omdat je gewoon dingen doet zoals je ze doet. Dat heet naturel en dat werkt goed op tv. Ik wist niet waaróm dingen goed of slecht waren. Ik ben dolblij dat ik dat geleerd heb op de toneelschool.
Dit stuk is nogal heftig. Er vloeit bloed. Er zijn heftige emoties, het geloof wordt aangevallen. En aan het eind ben je de weg kwijt. Hoe repeteer je zoiets?
Ik probeer me heel strak aan de kern te houden: de geschreven tekst. In deze voorstelling bestaat 70 procent van het acteren eigenlijk uit de geschreven tekst. Je hoeft er helemaal niet zoveel omheen te doen. Je moet zíjn, en gewoon je tekst zeggen.
Je personage Hanna komt binnen als een behoorlijk dikke roze wolk, enorm gelukkig, maar eigenlijk schuilt er de hele tijd een enorme angst achter. Ze is bang dat haar baby bezeten is van demonen. Dat klinkt als Rosemary's baby, die enge thriller uit de seventies.
Dat merk je dus vooral aan het einde. Ze gaat na de bevalling op zoek naar de moederkoek, en durft haar kind niet aan te kijken. Uiteindelijk bekent ze dat ze altijd bang was tijdens de zwangerschap, omdat haar man dronken was bij het verwekken en de hele tijd vloekte toen ze seks hadden. Voor een meisje dat zo gereformeerd is als zij is dat een verschrikking.
Kom je zelf uit een christelijk nest?
Mijn opa was een dominee, maar zelf ben ik niet christelijk opgevoed. Des te interessanter is het om iemand te spelen die daar helemaal in opgaat. Die zegt: ik heb Hem en ik heb mijn man, en daardoor voel ik me zo sterk.
Dit stuk gaat heftige reacties oproepen. Bereid je je daarop voor?
Het stuk is natuurlijk heel zwart, maar als je de voorstelling ziet, zit er wel degelijk hoop in. Voor mij zit er hoop in die treurigheid van het einde, wanneer de twee hoofdfiguren besluiten dat ze niet langer samen kunnen zijn. De vrouw gaat er niet aan ten onder. Ze heeft de kracht om eruit te stappen en zelf opnieuw te beginnen. In mijn personage zit ook hoop. Hanna accepteert uiteindelijk haar kind. Ik vraag me af of het publiek dat ook als hoopvol zal ervaren. Ik verwacht toch dat veel mensen met pijn in hun maag naar buiten komen, na afloop. Dat is niet erg. Dat mag best, in het theater op dit moment.
Hoezo?
Aan het begin van het stuk is er een openingsspeech waarin de hoofdfiguur Hans alles opnoemt, waar hij niet meer de dupe van wil zijn. Hij wil niet meer beïnvloed worden door al het gruwelijke van het Nederland van vandaag. Dat is een beetje naïef van die man, en dat leidt ertoe dat hij naar een gat als Pinsk trekt om zijn eigen paradijs te creëren. Dat levert niet anders dan ontberingen, harde aarde en grijze luchten op. Ik vind het heel erg dat mensen nu al zover heen zijn dat ze zulk vluchtgedrag vertonen. Daar mogen we best eens over nadenken.
Het Vierde Rijk
Scherp toneelstuk van schrijver Peer Wittenbols en regisseur Rob Ligthert. Twee stellen, op de vlucht voor de harde samenleving in Nederland, hebben een theatertje gekocht in Pinsk, vlak bij de Wit-Russische hoofdstad Minsk. Hun ideaal om daar een nieuw en zuiver leven te beginnen wordt wreed verstoord door drie Hollandse nieuwkomers die er een erotisch kuurparadijs willen vestigen.
Peer Wittenbols en Rob Ligthert
Sins 2001 vormen regisseur Rob Ligthert en schrijver Peer Wittenbols het artistieke hart van Toneelgroep Oostpool, het in Arnhem gevestigde toneelgezelschap dat zich specifiek richt op Overijssel en Gelderland.
Als duo werken ze al zeker zestien jaar samen en maakten voorstellingen waarin jonge acteurs samen spelen met ervaren rotten als Hans Hoes, en Han Römer. Actrice Monic Hendrickx speelde in de eerste jaren een paar van haar mooiste rollen bij Ligthert en Wittenbols.
Hoogtepunt van hun samenwerking was het toneeldrieluik 'Trilogie van het Verlies'. In de stukken Zullen we het Liefde noemen, Het Zouthuis en Goedbloed werd een genadeloos, maar ook uiterst humoristisch beeld geschetst van jonge Nederlanders in vertwijfeling. Het Vierde Rijk is het eerste stuk waarmee ze de grote schouwburgen van Nederland bespelen.
Marleen Scholten, actrice, 27 jaar, geboren in Groningen.
Nu te zien bij Toneelgroep Oostpool in Het Vierde Rijk als: Hanna, een streng gereformeerde jonge vrouw, op zoek naar het paradijs verdwaald in een oud theater in het Wit-Russische Pinsk.
Bekend van tv: Mijn Dochter en Ik, waarin ze de rol van dochter Chris speelde. De serie werd voor het eerst uitgezonden van 1993 tot 1996, maar wordt nog steeds herhaald.
Bekend in het theater: twee jaar geleden speelde ze de bezeten titelrol in Dirk Tanghe's heftige bioshow over de beeldhouwster Camille Claudel, muze van Auguste Rodin.
Beroemd van: Het theatercollectief Wunderbaum, ooit ontstaan als Jong Hollandia, een opvallend gezelschap dat vooral op vreemde locaties als achtertuinen of winkelcentra werkt. Het collectief werd onlangs bekroond met de Mary Dresselhuysprijs.
Binnenkort te zien in hoofdrollen in Johan Simons' bewerking van Tarkovski's Dekalog, Nachtwake bij De Paardenkathedraal en de film Nadine.