Familie Avenier – Het Toneel speelt


Goos' Familiekroniek geeft goed gevoel

Amsterdam (GPD) _ Brabant. Je zal er maar geboren zijn. Voor veel mensen uit de Randstad is dat én werkelijkheid én nachtmerrie. Want met een Brabants accent, of met iets dat nog zuidelijker klinkt, wordt je in de grote stad niet serieus genomen. Maria Goos, de schrijfster van klassiekers als de tv-serie Oud Geld en de toneelstukken Familie en Cloaca, is in Brabant geboren. Het leverde haar zoveel blijken van medeleven op, dat ze besloot om haar eigen levensverhaal tot toneel te maken. Een jeugd in Brabant is namelijk niet alleen maar ellende. De Geschiedenis van de Familie Avenier is er bovendien het resultaat van. Het mag er best wezen.


Nu begint 'Familie Avenier' wel tamelijk ellendig, maar dat is minder de schuld van Brabant als van de tijd waarover het eerste deel van dit vierdelige epos gaat: de jaren vijftig. Het land was in wederopbouw, gevoelens en warmte zaten nog gezellig bij oorlogstrauma's en nare familiegeheimen onder het tapijt. In het stuk wordt dat zó treffend uitgebeeld dat die eerste scènes hier en daar wat traag en saai overkomen. Hoe goed de inmiddels vaste spelersgroep van Maria Goos' stukken ook speelt, de fifties waren en worden gewoon niet echt leuk. In Nederland dan. Want die paar jazznegers die op weg naar Parijs in Brabant stranden, waren wel de voorboden van betere tijden. Natuurlijk zijn er kleine, typisch Goossiaanse tekstjuweeltjes, observatietjes en momenten van ontroering, maar het is allemaal nog iets te petieterig. Leuk is het zeker, maar kanonnen als Peter Blok, Marisa van Eyle en Gijs Scholten van Aschat moeten er stevig voor waken om de humoristischer delen niet tot een boerenklucht te laten afglijden. Je zit tenslotte vlakbij 't Schaap met de Vijf Poten en 'Toen was geluk nog gewoon', en Maria Goos wil toch meer dan dat.
De avond krijgt vleugels wanneer deel twee wordt ingezet. Het decor is minder naturel, het drama wat groter en de verteltrant frivoler. Nu was 1970 natuurlijk ook een veel boeiender jaar, met hippies in het Kralingse Bos, existentialistische junks in Parijs en de ontluikende welvaart in de provincie. Gijs Scholten van Aschat en Marcel Hensema, die overigens steeds Utrechtser gaat praten tijdens de rit, doen een pracht-act over Brabantse bakkebaarden op het festival van Kralingen en opnieuw Van Aschat doet een schitterende seksuele revolutie-dans met Carine Crutzen. 'Hotlips' Tjitske Reidinga overstijgt haar verse Gooise Vrouwen-imago in een prachtige instorting voor de charmes van haar uit ballingschap terugkerende ex.
Het ensemble staat, ook in de kleinere rollen, als een huis. Dat is te danken aan Jaap Spijkers, die met deze voorstelling debuteert als regisseur voor de grote zaal. Hij zal er, met zijn spelers, voor moeten blijven waken om niet te vallen voor de verleiding van de makkelijke lach. De schrijfstijl van Maria Goos, die soms wat overvol is, en soms ook teveel in het kleine juweeltje blijft steken, kan deze voorstelling makkelijk doen ontaarden in een schaterfeest.
Hoezeer dat ook mag, in deel drie en deel vier, op het programma voor 2008, willen we toch ook het grote verhaal definitief zien gloren. Dat is dus het verhaal dat van de De Geschiedenis van de Familie Avenier de Nederlandse versie maakt van Heimat of Novecento. We kijken er nu al naar uit.

De Geschiedenis van de Familie Avenier, deel 1 en 2, door Het Toneel Speelt. Gezien: 25 januari 2007 in Amsterdam. Tournee t/m 6 mei 2007. Inlichtingen: www.hettoneelspeelt.nl

Blij mee? Doe me een donatie!
Become a patron at Patreon!

Wil je hulp bij het schrijven, of gewoon een keer advies over je project? Stuur me een mailtje.

, ,