Bezonken Rood – ro theater


Jeroen Brouwers schrijft schitterend toneel

 

Door Wijbrand Schaap

Rotterdam

De minicameraatjes zijn inmiddels vertrouwd. De waterbakken hebben we eerder gezien. De videoprojectoren zijn ook niet nieuw meer. En toch, ook al zag je die technische snufjes in bijna al het werk van Guy Cassiers eerder, iedere keer is het een totale overdondering om mee te maken hoe anders, hoe nieuw en hoe overtuigend het resultaat is. Rotjoch, De Sleutel, De Wespenfabriek of de Proustcyclus, steeds blijkt deze toepassing van video- en geluidstechnniek meer dan een leuk trucje.

Na de vele eeuwen waarin theatervormgeving bestond uit het beschilderen van bordkarton of triplex zijn we nu werkelijk in een nieuwe tijd aangekomen. Met 'Bezonken Rood', de bewerking van Jeroen Brouwers' klassieker over de vernietigende gevolgen van het Jappenkamp op een moeder-zoonverhouding, laat Guy Cassiers van het ro theater weer beter dan ooit tevoren zien hoe ongeëvenaard indringend theater kan zijn.

Meesteracteur Dirk Roofthooft is in het begin een heel klein mannetje op het enorme toneel van de Rotterdamse Schouwburg. Gevangen door de lenzen van slim opgestelde camera's, gevolgd door laag inkomend zijlicht en uitvergroot op een enorm stalen jaloeziescherm achterin verandert hij echter in een meer dan beeld-, en vooral geestvullend karakter. Zelden zien we hem scherp, en als dat toevallig wel gebeurt verdwijnt hij spoorslags uit beeld. En ondanks intensief boenen blijft het glas van zijn eigen privékamer beslagen.

Jeroen Brouwers' ik-figuur is nu het personage dat Dirk Roofthooft met precies de juiste ironie en precies het juiste respect op het toneel laat zien. Een onbegrijpelijke hork in het begin, maar gaandeweg een gekwelde ziel die uiteindelijk ons begrip en zelfs ons respect verdient. Geen sinecure voor een toneelspeler, maar Roofthoofts talent staat op eenzame hoogte. Zoals hij zinnen kan laten wegdwarrelen en gefluisterde woorden in de lucht kan laten hangen, dat is puur meesterschap.

Wat met Proust al is gelukt, heeft het ro theater met Bezonken Rood overtroffen: literatuur is tot theater gemaakt en zelfs zo dat het theater de literatuur heeft overstegen. Want hoe onvolmaakt is het lezen van een boek thuis niet? Telefoons rinkelen, vliegtuigen vliegen over, katten of kinderen jengelen aan je hoofd en de buren hebben ruzie. Niets van dat alles in het totaaltheater van dramaturg Erwin Jans, vormgever Peter Missotten, geluidenmaker Diederik de Cock en regisseur Guy Cassiers. Hier heerst de rust, en klinken uitsluitend de geluiden die je moet horen, en zie je uitsluitend wat je moet zien: een mens in al zijn onvolmaaktheid. Zo komt iedere zin die Jeroen Brouwers aan het papier toevertrouwde via het theater lijnrecht het hoofd en daarmee ook het hart binnen.

 

Gezien: Bezonken Rood door het ro theater, op zaterdag 16 oktober in de Rotterdamse Schouwburg. Uitsluitend daar nog te zien t/m 31 oktober.

Blij mee? Doe me een donatie!
Become a patron at Patreon!

Wil je hulp bij het schrijven, of gewoon een keer advies over je project? Stuur me een mailtje.

, ,