Discussies over kunst kunnen best lollig zijn.
Door Wijbrand Schaap
,,Was best geinig toch?
Dat van vorig jaar, was het niet? Over die vent die ontvoerd werd
door die vrouw die gek was? Lachen toch? Best goed, wel. Dat ze
zomaar iedereen zou kunnen pakken, zo’n gek.” ,,Ja. Hartstikke
geinig. En nu zitten we hier.”
Ze zullen allebei zo
rond de veertig zijn geweest en ze zaten achter me, in al hun
H&M-eerlijkheid. Twee dames die best wel vaak naar het theater
gingen. Misschien zelfs wel soort van lid waren van de lokale
amateurvereniging. En vorig jaar waren ze elkaar in ieder geval
tegengekomen bij een voorstelling van De Dood en Het Meisje, een
nogal aangrijpend en heftig politiek stuk van de Argentijnse
schrijver Ariël Dorfman.
Ik heb de betreffende
voorstelling met Linda van Dijck niet gezien, maar kan me niet
voorstellen dat dat een ‘geinig’ stuk was. Desondanks moet het duo
achter mij een jaar geleden een dolle avond hebben gehad met dit
verhaal over de echtgenote van een rechter die jaren na de val van de
dictatuur een van haar folteraars van vroeger meent te herkennen. Wat
volgt is een ontmoeting, vol van suspense en dreiging, waarin de
vrouw haar al dan niet vermeende folteraar gijzelt om een bekentenis
van hem los te krijgen.
Deze vrouwen hadden het
allemaal best geinig gevonden. En nu zaten ze klaar voor Valse Wals –
Bankstel – Zucht van Orkater. Een trilogie van Parademiniaturen
door Ria Marks en Titus Tiel Groenestege. Die Titus die kenden ze wel
vaag, maar van Ria hadden ze nog nooit gehoord, dus het was nog maar
de vraag of het vanavond wel lachen zou worden. Gelukkig voor hen
werd het best lachen. En gelukkig voor hun directe omgeving hadden ze
ook erg gevat commentaar op het gebodene.
Zo was het einde van de
voorstelling voor de dames ook een diepe teleurstelling. Nadat het
licht uitging over één van de mooiste slotbeelden die
ik ooit zag, hoorde ik achter mij: ,,Zo. Nog niet eens tien uur. Sta
je na anderhalf uur alweer buiten.” ,,Dat was voeger wel
anders. Dan kreeg je gewoon drie uur voor je goede geld.”
Ik ben geen inwoner van
Alkmaar, dus ik weet niet hoe graag gezien deze twee vrouwelijke
schouwburgbezoeksters daar zijn. Wel weet ik dat ze niet alleen zijn.
Het zijn mensen van goede wil die een soort van gemengd
schouwburgabonnement kopen, met vier stuks cabaret, één
reismusical en een toneelstuk erin. Zo bepalen zij inmiddels ook de
verhoudingen binnen het aanbod van de gemiddelde provincieschouwburg.
Een aanbod dat voor zeker negentig procent ‘best geinig’ is, want al
te veel serieuze treurigheid moet de gemiddelde schouwburgbezoeker in
Nederland niet hebben. En bovendien moet de gemiddelde bezoeker ook
waar voor zijn geld krijgen. En moet je het ook kunnen snappen. En
moeten de toiletten schoon zijn.
De VPRO schijnt
inmiddels een tegenoffensief begonnen te zijn. Een tijdje terug
confereerden deftige heren en dames over de terreur van ‘Leuk’, die
ook zou hebben geleid tot die lollige bril van Sylvana Simons. De
betreffende conferentie heb ik niet gezien, omdat ik dergelijke
grachtengordelevenementen boycot sinds de VPRO mislukte leugens
uitzendt in Het geluk van Nederland en men er ook heeft bedacht dat
George van Houts en Pieter Bouwman geen goed presentatieduo vormen
voor het kunstprogramma RAM. En laat dat nou net het enige programma
zijn geweest dat wél goed was.
Maar.
Realiseer ik mij dan.
Ik vond RAM goed omdat het Leuk was, en omdat de interviews er soms
Best Geinig waren. Zeker sinds ze Michael Zeemans ‘Mijn Monologen in
het Bijzijn van Beroemde Schrijvers’ uit het programma hebben gegooid
was het steeds beter te pruimen. Ik heb wel eens gelachen om RAM. En
het duurde ook nog eens anderhalf uur. Kreeg je best waar voor je
geld, televisiegesproken dan. Want ze gaan er nu weer een snel
kunst-nieuwsprogramma van een half uur tegenaan gooien.
Die twee dames in
Alkmaar? Achteraf gezien moet ik ze gelukkig prijzen. Zij kunnen twee
en een half uur bij Dorfmans De Dood en het Meisje zitten, er
werkelijk helemaal niets van opsteken en het zich toch een jaar later
herinneren als een ‘best geinige’ avond.
Als kunstliefhebber kun
je dat alleen maar toejuichen.