To boldly go where no man has gone before
Utrecht, de laatste wildernis. Dit zijn queesten van De Culturele
Mens, op zijn voortdurende missie om nieuwe werelden te ontdekken,
nieuwe beschavingen te leren kennen. Om daar te geraken waar geen mens
hem ooit voorging…
Mijn eerste echte fiets had nog lang geen versnellingen, maar wel
een koplamp. Meer had ik niet nodig om van de kleine tochtjes van en
naar school ware avonturen te maken. Vooral als het een beetje mistte
in de schemering was het effect briljant. Ik stapte op, en bracht de
fiets in beweging. En dan, als ik beetje snelheid had, ging de voet
naar voren, en trapte ik op het kleine lipje, waarna mijn dynamo zich
gierend aan mijn voorband hechtte. ,,Inertial dampers online, Mr.
Sulu!” ,,Scotty, prepare for Warp factor four.” ,,Coördinates set,
captain!” ,,Engage!” En weg was ik. De bundel van mijn lamp veilig
vooruit de onbekende ruimte in. Het rode schijnsel achter me, ten teken
dat de schilden voor honderd procent werkten. Mij kon, op die twee
kilometer naar de Dr. Gunningschool, niets gebeuren.
Als kind heb je geen LSD nodig om in de vage bolletjes en
vierkantjes die ’s avonds via een kier in je gordijn op het schuine dak
worden geprojecteerd hele werelden vol monsters en ruimteschepen te
ontdekken. Maar ergens, tijdens het opgroeien, gaat dat vermogen
verloren. Al rijd ik nu in een auto waarvan het dashboard heftiger is
dan de brug van het legendarische sterreschip NCC-1701 A, nooit heb ik
meer de aanvechting om ,,Lower Shields, Mr Spock” te zeggen als ik het
knopje voor het schuifdak indruk.
Toch woon ik nu in een stad die bestuurd wordt door mensen met dat
ontroerende vermogen tot ongebreideld fantaseren. Fascinerend. Terwijl
ik er nooit in slaagde om met meer dan twee mensen tegelijk een
realistische ‘Ship-shake’ uit te voeren (precies tegelijk van je stoel
vallen alsof het schip geraakt is door een disruptorpuls van een
Klingon Warbird), hebben zij de hele stad aan het fantaseren gekregen.
Utrechters mogen over twee weken kiezen tussen de vage bolletjes en
vierkantjes van stationsvisie 1 en A, inderdaad de kenmerkende letters
van de Enterprise.
En of dat nog niet genoeg is, kan de hele regio binnenkort
meegenieten van het bruisende cultuurgeweld van Utrecht. Binnen een
paar jaar moet dat tenslotte, dankzij twee opgewaardeerde culturele
zondagen in juli, het Avignon van het Noorden worden. Over het budget
van 20 miljoen en het mediterrane klimaat, inclusief de duizenden
kunsttoerisen die erbij horen, kunnen we het later nog hebben. De
wethouder van Cultuur ziet het helemaal voor zich. De Captain Kirk van
Starship Utrecht lanceert de ene visie na de andere. Jeugdoperahuizen,
Nationale Musea, geld voor alle theaters en filmhuizen, het kan
allemaal niet op. Utrecht hoeft in 2018 niet eens te vragen om
Culturele Hoofdstad van Europa te worden, neen, de dan inmiddels
opgerichte Federation of Planets zal het stadsbestuur op de knietjes
smeken om Utrecht te mógen uitroepen tot hoofdstad.
Dat ondertussen het Volksbuurtmuseum is opgeheven, De Vrije Vloer
weer een opslagplaats is en Theater Kikker al zijn personeel ontslagen
heeft, who cares? Dat er patat wordt verkocht in het Schillertheater en
dat dankzij de voortdurende ruzie tussen Hoogt en Springhaver er
helemaal geen films meer vertoond worden? Detail. Dat er niet nóg een
electriciteitsbedrijf verkocht kon worden om aan de samenwerkingseisen
met het rijk te voldoen was hoogstens een klein obstakel op weg naar
The Final Frontier.
Mijn fietslampje viel na vijf koude starts uit. De trap-as van het
gammele tweedehandsje kon uiteindelijk geen enkele warpfactor meer aan.
De stoere tweewieler was het slachtoffer geworden van mijn
ongebreidelde fantasie. Hoeveel visie ik ook had, met al mijn dromen
van een gouden toekomst stond ik op een dag banden te plakken, draadjes
aan mijn lampjes te maken en kettingen te spannen. Dat leerde ik
allemaal toen ik een jaar of tien was.
De visionairen die thans op de brug van het rammelende Utrechtse
raketje staan, zijn allemaal rijpe en volwassen meneren en mevrouwen.
Zouden zij nog van hun fantasie afgeholpen kunnen worden? Ik vrees het
ergste.
Beam me up, Scotty. Nu het nog kan.
Verschenen in de rubriek Kunstbroeders © van het Utrechts Nieuwsblad, 1-5-2002