De Wereldverbeteraar – Paardenkathedraal


Tanghe is terug

Voorstelling: De Wereldverbeteraar (Thomas Bernhard) door De
Paardenkathedraal. Regie: Dirk Tanghe. Gezien: 28-11, Stadsschouwburg
Utrecht. Tournee t/m 21-2. Inl.: 030-2711414

Utrecht – Op het achterdoek verschijnen gigantische,
afschrikwekkende monsters. Een piepklein en breekbaar mensje onder hen
steekt de armpjes omhoog. De monsters strekken hun tentakels uit. Ze
kietelen het mensje even, voordat het definitief in het drijfzand zakt.

Zulke beelden krijg je te zien bij Dirk Tanghe’s versie van De
Wereldverbeteraar. De Vlaamse regisseur grijpt voor Thomas Bernhards
meesterwerk bij De Paardenkathedraal terug op de expressionistische
films uit het begin van deze eeuw. Het stuk over het oude genie, dat
vlak voor de uitreiking van een eredoctoraat zijn verval en eenzaamheid
pareert door iedereen flink af te zieken, krijgt daarmee een heel
nieuwe zeggingskracht.

Een knalgeel doek hangt over de volle breedte van het toneel. Het
licht komt van een enkele bouwlamp vlak voor hoofdrolspeler Peter de
Graef. De schaduwen op het doek vertellen een eigen verhaal.
Tegenspeelster Marie-Louise Stheins is op het toneel bijvoorbeeld een
fragiel tiepje. Op het achterdoek hangt de schaduw van de huishoudster
echter dreigend boven de weerloze professor.

De Graef speelt geen kwaadaardige mopperkont, zoals Bernhard het
ooit schreef. Zijn professor is gemeen, maar toch vooral een weerloos
slachtoffer. De intellectueel kan zijn plattelandsverleden niet meer
verbergen. Het kwijlende hoopje professor kraait, fleemt, gilt en
fluistert in bonte, soms onverstaanbare dialecten.

Regisseur Tanghe kiest voor een emotionele benadering, zonder de
humor uit het oog te verliezen. Bernhards taal lijdt daar wel flink
onder. Er zullen daarom Bernhard-liefhebbers zijn die Tanghes visie
zullen verketteren. Maar deze volksregisseur wil die elite van
Bernhard-adepten ook helemaal niet behagen.

Deze Wereldverbeteraar is een persoonlijk document van een bejubelde
en verguisde regisseur die zoekt naar nieuwe manieren om zijn geliefde
publiek te bereiken. De angst voor aftakeling en verval weet hij
universeel en herkenbaar gestalte te geven. Theaterbeest Peter de Graef
slaagt erin om, zonder van zijn plaats te komen en zonder pauze, negen
kwartier lang het publiek bij de les te houden. Dat is een grandioze
prestatie. Met deze voorstelling begint voor De Paardenkathedraal dan
ook eindelijk een nieuwe en spannende periode.

Blij mee? Doe me een donatie!
Become a patron at Patreon!

Wil je hulp bij het schrijven, of gewoon een keer advies over je project? Stuur me een mailtje.