De steun die culturele organisaties ontvangen van de regering lijkt ruimhartig, maar we kunnen daar enige nuancering in aanbrengen. Als een gemeente namelijk noodsteun geeft aan een museum, wordt steun vervolgens verrekend met de landelijke regeling voor ondernemingen (NOW). Daardoor komt de steun niet ten goede aan het museum, maar aan het rijk. Gevolg is dat sommige musea zelfs slechter af dan zonder die gemeentelijke steun.
De Museumvereniging luidt vandaag daarover de noodklok. Zeker tien musea dreigen voor de jaarwisseling om te vallen. Dat blijkt uit een enquête die vandaag wordt gepubliceerd.
Vastgoed rules
Een van de problemen is vastgoedm aldus de Museumvereniging: ‘wanneer gemeentes belastingen aan musea kwijtschelden of als een gemeente de huur verlaagt van een pand waarin een culturele organisatie gevestigd is: ook die goedbedoelde tegemoetkomingen worden verrekend met de NOW.’ Waardoor de huur via de vestzak van de een toch weer in de broekzak van de ander (of was het de een?) terecht komt.
Dit is ironisch. Bijna alle subsidies die gemeenten verlenen aan kunstinstellingen, zijn subsidies waarin een groot deel van het geld bedoeld is om de huur te betalen aan diezelfde gemeente. De afdeling culturele zaken subsidieert niet alleen kunst, maar ook de afdeling vastgoed van diezelfde gemeente. Nu alles problematisch wordt, vanwege corona, komt aan het licht hoe idioot die situatie is. Zelfs de steun die bedoeld is om de musea te redden, komt niet bij die musea terecht.
Geld echt voor cultuur
De oplossing? Lastig, omdat cultuur geen kerntaak is van gemeenten. Daardoor mogen ze het geld dat voor cultuur bedoeld is, ook aan andere zaken besteden. Dit najaar zegde OCW 150 miljoen toe voor het Gemeentefonds, als onderdeel van een steunpakket van in totaal 482 miljoen. Deze constructie, zo stelt de Museumvereniging, heeft alleen zin als dit geld daadwerkelijk concreet geoormerkt wordt voor cultuur, zodat het niet aan andere zaken mag worden besteed. De Museumvereniging pleit er daarom voor dat die 150 miljoen in een brede doeluitkering in het Gemeentefonds aan de kerngemeenten wordt toegekend, zoals eerder gebruikelijk was met de beeldende kunstregeling.
Wat hier eigenlijk staat is: geef het geld aan de kunst en het erfgoed, en niet aan de infrastructuur die we eromheen gebouwd hebben. Misschien is dit een oproep om dat hele systeem van subsidies waarmee huren betaald worden waarmee projectontwikkelaars hun toekomst zeker stellen eens nader te bekijken.
Wij kijken mee.
Het bericht Museumvereniging slaat alarm: Tien musea dreigen binnen half jaar te sluiten, uitvoering noodsteun moet beter verscheen eerst op Cultuurpers.
Ditr bericht verscheen oorspronkelijk op Cultuurpers.
