Onbehoorlijk bestuur? Het lijkt er wel op. Holland Festival uit terechte woede over willekeur van Raad voor Cultuur


De Raad voor Cultuur heeft in strijd met alle beleidsafspraken, eigen adviezen en regels gehandeld toen hij de subsidie voor het Holland Festival verlaagde met ruim vijfhonderdduizend euro. Het Holland Festival, dat daardoor in ernstige problemen komt, uit zijn woede nu in een brief die vandaag naar de Tweede Kamer is gegaan. De organisatie spreekt zelfs van ‘onbehoorlijk bestuur‘: een zware juridische term die in dit geval ook terecht lijkt. Mocht de brief van het meest prestigieuze festival van Nederland leiden tot een rechterlijke uitspraak kan die zelfs minister Ingrid van Engelshoven aan het wankelen brengen.

Wat is er aan de hand? In zijn kunstenplan-advies over de festivals wijkt de Raad af van het het advies van de eigen adviescommissie. De formulering is bijzonder. We citeren: ‘De commissie heeft conform de regeling geadviseerd zeven festivals op te nemen in de BIS.  De raad heeft echter besloten alle huidige festivals in de BIS te honoreren en daarvoor de beschikbare middelen over acht festivals te verdelen. Daarbij heeft hij de keuze gemaakt om te adviseren twee festivals uit de huidige BIS te korten op de subsidie. Het subsidiebedrag van Oerol valt lager uit vanwege de inhoudelijke beoordeling van het festival; de raad adviseert het Holland Festival een lagere subsidie toe te kennen om daarmee financiële ruimte te creëren voor een achtste festival in de BIS.’

Tijdspad

Wat is er gebeurd? Minister van Engelshoven heeft op 15 mei gesproken met de Raad, waarna er op 27 mei een brief lag, waarin de festivalsector mocht worden uitgebreid in de BIS. Op 15 mei waren de adviezen van de commissies van deskundigen natuurlijk al klaar. De Raad wist toen dus dat er slechts zeven festivals door mochten voor 2021-2024, het nieuwe Kunstenplan.

Uit de beoordelingen van de festivals door de deskundigen kun je opmaken dat Oerol uit de boot gevallen was. Zelden een adviescommissie zo negatief zien oordelen over een aanvraag van een instelling. Neem bijvoorbeeld deze zin, over de artistieke visie: ‘De programmering lijkt er vooral op gericht een breed scala aan interessante kunstenaars te faciliteren, waarbij het primaat van de artistieke visie meer bij de makers ligt dan bij het festival.’

Lobby

Oerol is dus dankzij een lobby gered. Of dat bij de minister was, of bij de Raad zelf, die vervolgens de minister vroeg om de regels op te rekken, we zullen het vermoedelijk nooit weten. Er is wel buiten de boekjes getreden, daar wijst het tijdspad op. Erger nog is, hoe vervolgens het redden van Oerol gefinancierd is: gewoon een greep in de kas van het Holland Festival. De actie is zonder enige inhoudelijke overweging, alleen op grond van het feit dat er bij dit kleinste, maar wel dapperste van alle grote internationale festivals, het meest te halen viel. Ze zeggen het nota bene letterlijk.

Dat lijkt niet alleen op willekeur, dat ís het ook gewoon. Komt nog bij dat de korting onwettig is. De culturele Basisinfrastructuur, inmiddels aardig door de huidige Raad voor Cultuur om zeep geholpen, was bedoeld om essentiële functies in de Nederlandse kunstwereld te zekeren en relatieve rust te geven. Zo was er afgesproken dat er – in geval van bezuinigingen – nooit meer dan 10 procent gekort mocht worden op instellingen die zich in die BIs bevinden. De 555.000 euro die de Raad nu ongemotiveerd afpakt van het Holland Festival, is meer dan 10 procent van het subsidiebedrag.

De zogenaamde strafkorting, of liever gezegd reddingsboei voor Oerol is ook meer dan 10 procent lager dan wat het festival tot nu toe kreeg. Dat is voor beide instellingen een grove aantasting van de rechtszekerheid, en dus ambtelijke willekeur. Onwettig, waarschijnlijk.

Last Minute

Kennelijk was er geen tijd om de minister nog te vragen om ook die extra korting via een last-minute brief te regelen. Dat de Raad bovendien verwijst naar een brief die de minister op 27 mei schreef, is niet echt netjes. Zo’n brief kondigt slechts iets aan dat pas beleidskracht krijgt na publicatie in de Staatstcourant. Die publicatie was op 3 juni. Eén dag voor de publicatie van het advies.

Hier hebben we binnen een en hetzelfde advies dus een tweede haastklus te pakken, naast de van aantoonbare belangenverstrengeling overlopende actie om MuscalMakers toe te laten als ‘Ontwikkelinstelling’. Die zaak is nog steeds aan het groeien.

We krijgen het steeds drukker. Steun ons.

Het bericht Onbehoorlijk bestuur? Het lijkt er wel op. Holland Festival uit terechte woede over willekeur van Raad voor Cultuur verscheen eerst op Cultuurpers.

Ditr bericht verscheen oorspronkelijk op Cultuurpers.

Blij mee? Doe me een donatie!
Become a patron at Patreon!

Wil je hulp bij het schrijven, of gewoon een keer advies over je project? Stuur me een mailtje.