De theaterstoelen, die op vrijdag 15 mei 2020 dienden als de tractoren van de kunsten in Noord Brabant, hebben effect gesorteerd. Althans, zo lijkt het. De Gedeputeerde Staten van de provincie hebben namelijk het woord ‘cultuur’ weer teruggebracht in de begroting. Het blijkt echter een Pyrrhus-overwinning, omdat tegelijkertijd de Provincie ook de afspraken met het Rijk niet gaat volgen, en de komende tijd alvast 13, respectievelijk 14,5 miljoen zal korten op het totale budget voor sport, vrije tijd en De Stilte. Verplichtingen die de Provincie is aangegaan in het kader van de landelijke Basisinfrastructuur (BIS) legden de Gedeputeerde Staten naast zich neer: een motie die vroeg om het respecteren van de BIS verplichtingen werd afgewezen.
Om de verwarring compleet te maken komt VVD-Statenlid Christophe van der Maat op Facebook met een verhaal dat de provincie helemaal niet stopt met cultuur. Hij stelt: ‘Voor het provinciale beleid op het gebied van cultuur, erfgoed en sport is vanaf 2023 jaarlijks zo’n 35 miljoen euro beschikbaar vanuit de vaste begroting. De begroting voor de jaren ‘20, ‘21 en ‘22 blijft ook ongewijzigd. Daarmee is en blijft het een van de grootste programma’s met forse financiële mogelijkheden. Aanvullend investeren we de komende drie jaar nog eens 30 miljoen euro extra in cultuur, erfgoed en sport.’
Dat laatste is een voortvloeisel uit het bestuursakkoord, waar het college niet onderuit kan. En, om Van der Maat maar gelijk even op een verdraaiing te betrappen: niemand beweerde dat de provincie ‘helemaal’ zou stoppen met cultuur.
Bloemencorso
Het bericht van deze bestuurder klopt dus niet. Immers, de korting van 13, respectievelijk 14,5 miljoen op het budget van voorheen Vrije Tijd, Sport en Erfgoed gaat natuurlijk wel degelijk óók ten koste van het onderdeeltje ‘cultuur’. En daarna gaat er nog meer af. De provincie komt uit op 35 miljoen voor alles, wat dus inderdaad een korting van meer dan 25 procent inhoudt op de huidige 52,1 miljoen.
Het bericht van Christophe van der Maat is zo het mooiste voorbeeld van spindokteren dat te bedenken is. Want, inderdaad, de provincie gaat hierna nog wel geld uitgeven aan cultuur, maar niet meer vanzelfsprekend aan dezelfde instellingen en makers die daar nu gebruik van maken. Met zulke instellingen wordt de subsidierelatie immers ‘afgebouwd’. Tot het ‘nieuwe (Brabantse) normaal’.
Bijbehorend?
Denk ‘carnaval’, denk ‘pottenbakken’, denk ‘bloemencorso’. Van der Maat: ‘Zo willen we bijvoorbeeld ook stimuleren dat nog meer Brabanders deelnemen aan de samenleving. Omdat we denken dat ook toerisme en recreatie daarin een belangrijke en versterkende rol kunnen spelen, voegen we die met bijbehorende financiering toe aan het beleid voor ‘Vrije Tijd’.’
Ik ben dan weer erg benieuwd hoeveel – en welke – Brabanders nu niet meedoen aan de samenleving. Het wordt nergens uitgelegd. Verder is de formulering ‘met bijbehorende financiering’ zwaar misleidend. Het zo formuleren veronderstelt namelijk dat toerisme en recreatie zouden worden toegevoegd met eigen extra budget. Maar ze worden toegevoegd, met extra korting op de rest.
Geit uit de hoge hoed
Cultuur wordt dus ingezet voor het toerisme en toerisme gaat op zijn beurt een hap nemen uit de toch al gekrompen begroting voor cultuur, erfgoed, sport, vrije tijd en nu ook toerisme. Dat worden wel erg veel biggetjes aan de zeug, om het maar even in voor het CDA begrijpelijke termen uit te leggen. Komt nog bij dat de meneer van de VVD nu opeens een geit uit de hoge hoed tovert, die we nog niet terug zagen in het ronkende beleidsstuk waarmee het nieuwe college vorige week al die paniek zaaide: omdat de rente op de Essent-gelden tegenvalt moet er provinciebreed 30 miljoen per jaar bezuinigd worden.
Van der Maat: ‘Dat doen we op verschillende terreinen: mobiliteit (-6 miljoen), natuur (-10 miljoen) en vrije tijd (-7 miljoen). Slechts een beperkt gedeelte van die -7 miljoen dient vanuit cultuur bijgedragen te worden. Alle overige onderdelen van de provincie samen dienen ook voor -7 miljoen aan besparingsplannen aan te leveren.’
Extra bezuiniging
Er komt dus nog een extra bezuiniging aan van 7 miljoen voor cultuur, vrije tijd, sport en recreatie en toerisme (naast in totaal 16 miljoen minder voor fietspaden en schone lucht). De varkensboeren krijgen niet met bezuinigingen te maken, en op energiegebied gaat Brabant sparen voor een Thoriumreactor, een veelbelovende techniek die vermoedelijk pas rond 2070 een rendabele toepassing zal vinden, maar daar kun je maar beter vroeg bij zijn.
Totdat die reactor zijn heilzame werk als vervanger van de vervuilendste centrale van het land bij Geertruidenberg kan doen, gaat het pappen en nathouden van de sector door: ‘De komende periode gaan we met alle partijen in gesprek over de opbouw van een mooi programma op het gebied van sport, cultuur, erfgoed en toerisme/recreatie. Zowel voor de makers als de genieters.’ Dit blijkt voldoende om alle proteststemmen het zwijgen op te leggen. Minder Jeroen de Man, meer IJzeren Man.
Soms is politiek makkelijk. Kijk maar naar House of Cards.
Het bericht Brabant bezuinigt extra op festivals, fietsen en frisse lucht, maar noemt ‘cultuur’ nu wel. Hoe blij moet de sector daarmee zijn? verscheen eerst op Cultuurpers.
Ditr bericht verscheen oorspronkelijk op Cultuurpers.
