Writers block? Sluit vriendschap met je inner critic (en inspiratie zal je deel zijn)

Foto Dove Harrington (CC-BY-2.0)

Er zit altijd wel iemand in je oor te tetteren. Soms letterlijk, bij een televisiepresentator, soms ziekelijk, bij een psychoticus, en soms figuurlijk, als je aan het schrijven bent. In alle gevallen levert dat getetter weinig op. Het televisieprogramma  zit vol gesprekken waarbij minstens één van de deelnemers niet echt meedoet, de psychoticus pleegt een moord en wat je schreef is een duffe aaneenschakeling van op zijn best saaie formuleringen en op zijn slechtst galmende statements waarmee de inner critic overschreeuwd moest worden.

Want daar gaat het dus over: de inner critic. Eikels zijn het. Vooral omdat ze meestal nog gelijk hebben ook. Ik kan het weten, ik heb jarenlang mijn geld verdiend als criticus. Zat er maar een paar keer naast.

Wake-up call

Als outer critic gaat het me dus aan het hart dat het internet vol staat met tips om de inner critic het zwijgen op te leggen. Het liefst voorgoed. Maar behalve dat het niet kan, is het ook nog eens onverstandig. Je hebt namelijk altijd een critic nodig. Kunstenaars, die zeggen van niet, zullen je positieve recensie uitvergroot aan de muur hangen. Verstandige theatermakers zeggen vaak een paar jaar later dat je best wel gelijk had, en dat je verhaal een wake-up call was.

Het beste is dus, om je inner critic tot vriend te maken. Heb je dat eenmaal gedaan, kun je die vriend ook vertellen wanneer zijn bijdrage gewenst is, en wanneer hij een blokje om moet gaan lopen. De inner critic kan namelijk enorm nuttig zijn, mits je hem op tijd inzet. Logisch, wanneer je bedenkt dat het best fijn is wanneer iets je laat weten dat die honkbalknuppel in de schuur er is voor een potje honkbal met een echte bal, in plaats van dat hoofd van die schreeuwende buurman.

Writers Block

Bij het schrijven kan het te vroeg luisteren naar de inner critic ertoe leiden dat je niet eens aan schrijven toekomt. Hij smoort elk idee nog voor zich de eerste zin in je hoofd gevormd heeft. Sommige mensen noemen dat writers block, maar in de meeste gevallen is het gewoon doodsangst.

Een van de oplossingen is: schrijven alsof het je baan is. Elke dag om zes uur opstaan, en nog voor het ontbijt minstens 2000 woorden schrijven, zonder precies te kijken wat je geschreven hebt en waar het over gaat. Met een beetje mazzel is de inner critic nog niet wakker en krijg je zijn bijdrage pas later voor je kiezen.

De methode werkt, maar heeft ook zijn nadelen. Voor werk word je doorgaans elke maand betaald, en met het schrijven van bijvoorbeeld een blogpost krijg je hoogstens wat likes van vrienden en bekenden. Motivatie kan een probleem zijn, vandaar het grote aantal blogs dat erover gaat.

Een betere oplossing is om de inner critic bij de hand te houden voor als je hem nodig hebt. Het kan zeker geen kwaad om schrijfroutine op te bouwen, maar die routine is in haar eentje niet zaligmakend. Belangrijker is dat je als schrijvend mens gaat denken.

Hond uitlaten

Stel je hebt een onderwerp waarover je wat móet schrijven, volgens jezelf en je inner critic. Misschien zelfs volgens je baas. Je hebt alleen de ingang nog niet gevonden. Dan kun je je inner critic opsluiten en als een bezetene gaan schrijven, maar de kans dat het resultaat de toets der kritiek kan doorstaan is niet heel erg groot. En dat kan nog schadelijker zijn voor je ambities dan een writers block vooraf.

Wat wel werkt, is iets heel anders gaan doen. De hond uitlaten bijvoorbeeld. De tuin wieden. De kamer boenen. Ik heb ook weleens een week besteed aan Half-Life 2. Ik geef toe dat dat wat gortig was, maar in de kern komt het allemaal op hetzelfde neer: secundaire verwerking. Terwijl je al die afleidende activiteiten ondernam was je namelijk al die tijd in stilte met je inner critic aan het overleggen hoe je je onderwerp aan zou gaan pakken. En dan kan het gebeuren dat je wordt overvallen door het wonder van de inspiratie.

Goddelijk

Inspiratie is dus niets goddelijks. Inspiratie is het gevolg van op een zacht pitje gezette obsessieve gedachten, aangevuld met een vriendschappelijk bejegende inner critic. Op zeker moment veren die twee op door iets wat er in het bewuste leven gebeurt: een nieuwsbericht, een overvliegende vogel, iets wat iemand zegt. En opeens zie je een weg voor dat onderwerp waar je mee bezig was.

Het is zaak om dan direct aan het schrijven te slaan. De inner critic zal verbijsterd in een hoekje gaan zitten. Vol bewondering ook. Niets motiveert meer dan dat.

Schrijfhulp

Wil je meer weten over de workshops en coaching die ik te bieden heb? Meld je aan voor de nieuwsbrief.

Blij mee? Doe me een donatie!
Become a patron at Patreon!

Wil je hulp bij het schrijven, of gewoon een keer advies over je project? Stuur me een mailtje.