Geslacht van Rob de Graaf vermalen door steracteurs bij ‘Het Toneel speelt’


Een jaar of 6 geleden speelde Toneelgroep Dood Paard het stuk ‘Geslacht’ van Rob de Graaf en het was zo’n hit dat het Bewust Marginale Gezelschap zich zorgen begon te maken over het vele nieuwe publiek dat het opeens trok. Nu spelen Erkend Goede Acteurs Mark Rietman en Carine Crutzen hetzelfde stuk en het is – op zijn best – veranderd in een tenenkrommend slechte en gedateerde boulevardklucht.

Rob de Graaf is geen makkelijke schrijver. Actrice Monique Kuijpers ervoer dat een paar jaar terug toen ze De Graafs briljante rouwkomedie ‘Vrede’ moest instuderen bij Keesen&Co. Ze had extreme moeite om van haar personage, dat de vreselijkste dingen tegen man en vrienden zegt, serieus te nemen. Maar sympathie voor het personage is de eerste noodzaak voor een acteur. Uiteindelijk lukte het Kuijpers, en het resultaat was hartverscheurend goed. Net zo goed als wat Dood Paard voor elkaar had gekregen met Geslacht.

In dat stuk zien we een uitgeblust en verbitterd doorgeschoten yuppenstel de strijd met elkaar, het leven de wereld uitvechten over de rug van een vriend die zojuist in een warm land een schandknaapje heeft opgescharreld. Iedereen zegt vreselijke dingen en uiteindelijk komen ze allemaal beroerd aan hun eind.

Zoiets spelen vereist dus dat je je als acteur verplaatst in monsters, die ook nog eens hogelijk verdichte taal bezigen. Je moet dus over nogal wat heenstappen. Nu kunnen Carine Crutzen en Mark Rietman dat doorgaans heel goed. Ze zijn niet voor niets Erkend Goede Acteurs. Met Stip. Maar in Geslacht gaat het dus mis, omdat ze hebben besloten hun personages niet serieus te nemen.

Crutzen maakt van de stervende zakenvrouw die ze speelt een lelijk schreeuwende heks zonder nuance.  Mark Rietman staat er afstandelijk bij te grijnzen en de op het laatst voor een weggelopen cabaretier ingevlogen René van Zinnicq Bergman doet of hij in een John Lanting-klucht uit 1974 staat te spelen. Dit alles gehuld in lelijke kleren, met een decor dat vermoedelijk inhoud moet verschaffen door een projectie van een dood meisjesgezicht. Wat dan weer staat voor het kind dat de twee echtelieden nooit kregen.

Regisseur Ger Thijs, doorgaans buitengewoon goed op dreef en vol met goed gevoel voor ironie, heeft in deze regie zijn hand overspeeld. Misschien omdat hij zelf schrijver is, heeft hij besloten dat Rob de Graaf onsympathieke en lelijke mensen heeft geschreven, in een bordkartonnen verhaal met extremistische opvattingen. In alles toont hij aan niet van stuk, verhaal en karakters te houden. Dat gevoel heeft hij op zijn spelers over weten te brengen. Zo’n vakman is hij wel. Maar hij ontneemt ons zo wel de blik op een pijnlijk scherp portret van een generatie in verval.

Geslacht is een goed stuk, maar wel een stuk dat zware eisen aan de vertolkers stelt. Dan kom je niet weg met de gemakzucht die het Toneel Speelt nu laat zien.

Www.hettoneelspeelt.nl

Blij mee? Doe me een donatie!
Become a patron at Patreon!

Wil je hulp bij het schrijven, of gewoon een keer advies over je project? Stuur me een mailtje.