Het moest ervan komen. Het Nederlandse leger zit al een kleine twintig jaar in oorlogsgebieden die niet met ons in oorlog zijn, dus het Vietnam-woord klinkt ook hier. Srebrenica bleek inderdaad de hel die we allemaal vreesden dat die was, en over een paar jaar zullen de gruwelverhalen over Kamp Holland in Afghanistan ook wel naar buiten komen. Sommige toneelschrijvers zien het als hun nobele taak om op de feiten vooruit te lopen. Ton Vortsenbosch en Guus Vleugel deden dat met Srebrenica en kregen gelijk. Eric De Vroedt wijdt het zesde deel van zijn Mighty Society-reeks aan Afghanistan en krijgt misschien ook gelijk.
Toch is er een verschil.
Waar Vleugel&Vorstenbosch Srebrenica verplaatsten naar de prettige herkenbaarheid van de Hollandse huiskamer, meet De Vroedt zich aan de klassieken. En of dat nou Antigone is van 2500 jaar geleden, of Heart of Darkness van 100 jaar oud, dan moet je je eigen verhaal wel goed op ene rijtje hebben. Francis Ford Coppola had dat toen hij het koloniale verhaal van Joseph Conrad bewerkte tot Apocalypse Now. Hij werd daarbij geholpen door het feit dat de hel die hij schilderde van de Vietnamese oorlogsjungle eigenlijk nog meeviel in verhouding tot de berichten die ons over de werkelijkheid in Indochina bereikten.
Dat Kamp Holland meer is dan het echtemannenvakantiekamp dat velen erin willen zien, dat kunnen wij ons voorstellen. Dat er met een Nederlandse patrouille zoiets gebeurt als Eric de Vroedt schetst in MightySociety 6 gaat echter een paar stapjes voorbij aan wat wij ons daar nu over kunnen voorstellen, en dat zit de voorstelling in de weg. We hebben ook niet de herkenning van de Hollandse benepen huiskamer die Vleugel en Vorstenbosch ons boden.
Probleem 2 voor Eric de Vroedt is de taal. Bij gebrek aan echte suspense wordt er in dit stuk nogal wat afgediscussieerd. En gelukkig heeft De Vroedt een paar hele goede acteurs tot zijn beschikking, zoals Bram Coopmans en Hein van der Heiden, die zelfs met een telefoonboek nog uit de voeten zouden kunnen. Sommige zinnen uit De Vroedts tekst zouden alleen zelfs voor een telefoonboek nog geweigerd worden. Grappig wel om Hein van der Heiden voor de tweede keer in een half jaar in een stuk over de mindere kanten van het Hollands welvaren te zien. De Batavia, waarin Van der Heiden een bescheiden rol speelde, bood in al zijn koddigheid overigens meer drama en zeggingskracht dan Mighty Society nu doet.
Bij de zoveelste discussie over wat er nou erg is aan wat er in het stuk beschreven wordt, steken een paar acteurs ook de zoveelste sigaret op. Dat is probleem nummer 3 voor Eric de Vroedt, want de eerste toeschouwer die melding maakt van het feit dat er op de werkplek van een aantal acteurs, belichters en inspeciënten gerookt wordt, bezorgt het gezelschap een flinke boete. Voor toneel is immers geen ontheffing verleend. Dan gaat al het gepraat over de voorstelling de komende tijd dus niet meer over de onmogelijkheid van militaire opbouwmissies, maar over de schadelijkheid van tabak.
Maar daar heeft Tsjechov al een heel leuk stuk over geschreven.
Mighty Society 6, hoe ik de oorlog mee naar huis nam, door Eric de Vroedt ism Toneelgroep Amsterdam. Gezien: 10 januari (première). Tournee. Inlichtingen: www.mightysociety.nl
