Vooruitblik theater 2008/2009




learstaand.jpgNederland krijgt een seizoen vol klassiekers

Het Nederlandse toneel ziet er dit jaar
klassiek uit. Medea, Romeo en Julia, Op Hoop van Zegen en Ben Hur:
allemaal stukken die zeker publiek zullen trekken en waaraan u zich
geen buil zult vallen. Volgend jaar, als alle subsidieperikelen
achter de rug zijn, is het misschien weer tijd voor echt avontuur.

Den Haag (GPD) _ Hoe vaak zou
Medea dit seizoen met pijn in het hart haar twee kinderen vermoorden?
Één keer, of drie keer? Dat Medea dit seizoen drie keer haar
kinderen zal vermoorden, staat namelijk buiten kijf, maar het staat
toneelregisseurs en -acteurs vrij om te bepalen hoe Medea zich
daarbij voelt. Geniet ze ervan, heeft ze tegenzin, is ze gek? Zomaar
al drie methodes om de ondoenbare horrordaad, door Euripides 2500
jaar geleden opgeschreven, op het toneel te laten zien.

In tijden van nood grijpen
theatermakers naar klassiekers. Dat is een feit. En het theater
verkeert in nood. Nieuwe gezelschappen ontstaan in Groningen, Arnhem,
Utrecht en Maastricht, oude getrouwen verdwijnen, zoals De
Theatercompagnie en klassiekerspecialist Aluin. Toch blijven er nog
genoeg over om twee keer drie keer hetzelfde oude stuk aan een
opfrisbeurt te onderwerpen.

Toneelgroep Bonheur uit Rotterdam
brengt Antoinette Jelgersma in stelling. In het eigen theater in
Rotterdam zal ze van 30 september t/m 9 november als Medea wraak
nemen op de ontrouw van haar man Jason door de kinderen die hij bij
haar verwekte te vermoorden.

Ariane Schlüter gaat vanaf 11 november
op voor opnieuw een hoofdprijs wanneer zij de buitenlandse tovenares
speelt die tegen ieders verwachting in tot de ergste daad in staat
blijkt. Regisseur Johan Doesburg kennende zal hij zijn muze aanzetten
tot hartverscheurende kilte. Nu al iets om naar uit te kijken bij het
Nationale Toneel. En als we dan van Schlüter zijn bijgekomen volgt
Ola Mafalaani in Groningen. Deze hartstochtelijke regisseuse maakt in
januari haar debuut als artistiek leidster van Noord Nederlands
Toneel met alweer een kindermoordende moeder. Mafalaani staat garant
voor meer vuurwerk dan tien Chinese Olympische openingen bij elkaar.
Echtgenoot Ko van den Bosch, bekend van slopersgezelschap Alex
d’Electrique, bewerkt de tekst en nieuwslezeres Noraly Beyer is het
gretig toekijkende Griekse koor.

Keihard

Noem het toeval, noem het goddelijke
voorzienigheid, noem het gebrek aan originaliteit, maar naast drie
Medea’s krijgt u dit seizoen ook de keuze uit drie keer Romeo en
Julia. Het meeste publiek zal de versie trekken waarin Beau van Erven
Dorens en Johnny de Mol (jr) er ‘keihard tegenaan zullen gaan’ in een
mannelijke versie, door muziekzender MTV geproduceerd en omgedoopt
tot ‘Romeo over Julia’. Regisseur Marcus Azzini doet dit mannenstuk
als laatste ding voordat de tot nu toe vooral van vederlicht
toneelwerk bekende dertiger zijn waarde zal moeten gaan bewijzen als
artistiek leider van het Arnhemse stadsgezelschap Oostpool. Andere
Romeo en Julia’s komen van het Nationale Toneel en het Rotterdamse Ro
Theater, waarbij die van het Ro Theater nu al het meest tot de
verbeelding spreekt. Het Ro, dat ook feestvoorstellingen brengt als
Lang en Gelukkig van Pieter Kramer, spreekt wereldwijd inmiddels ook
een woordje mee. Regisseuse Alize Zandwijk is namelijk hard op weg om
Nederlands beste en in het buitenland meest succesvolle theatermaker
te worden. Haar voorstellingen, echt theater voor gevorderden,
probeert ze meestal eerst uit in Rotterdam, waarna ze een jaar later
ook de rest van Europa op haar stukken trakteert. Komend voorjaar
komen zo de bewezen successen Koning Lear (met Jack Wouterse) en
Onschuld (met Fania Sorel) terug in Nederland. Waarbij je voor de
eerste naar Rotterdam zult moeten reizen, terwijl de tweede naar je
toekomt. In de tussentijd kunt u zich troosten met de Romeo en Julia
van Het Nationale Toneel die, zo lijkt het, zich op actuele problemen
rond vrije partnerkeuze gaat richten. Ook in het voorjaar op tournee.

Kniertje

Medea en Romeo en Julia zijn geheide
klassiekers, waaraan je je als theatermaker niet zo snel kunt
bezeren. De verhalen zijn sterk genoeg om zelfs de grootste
amateuraanval te kunnen doorstaan. Dat geldt ook voor Op Hoop van
Zegen, de klassieker van toneelvader Herman Heijermans uit 1903, die
decennialang gespeeld werd met Esther de Boer van Rijk in de rol van
Kniertje. Vreemd genoeg wordt dit meesterwerk over duur betaalde vis
veel minder vaak gespeeld dan oude Grieken, Duitser of Britten, en
dat komt door de vrees van theatermakers om buirgerlijk gevonden te
worden. Mooi dus dat het Toneel Speelt nu Marisa van Eyle in staat
stelt om de oude Knier nieuw leven in te blazen. Dat kan niet anders
dan mooie nostalgische opwinding over harteloze reders opleveren.
Leuk is helemaal dat Het Toneel Speelt een stuk op het repertoire
neemt van Rob de Graaf. Zijn werk Geslacht, een paar jaar geleden
door het tegendraadse marge-gezelschap Dood Paard tot klassieker
gemaakt, wordt nu gespeeld door echte acteurs (Carine Crutzen en Mark
Rietman) op een groot toneel, geregisseerd door Ger Thijs, één van
de leukste oude knorrepotten van het Nederlandse theater. Moet een
topper worden, want Rob de Graaf is goed. Zijn briljant bittere
rouwverwerkingsklucht Vrede, prachtig uitgevoerd door Arnhems tweede
gezelschap Keesen&Co, keert terug voor korte tournee in het
najaar. Een must voor liefhebbers van actueel en goed gespeeld kleine
zaaltoneel.

Mislukken

Terwijl de met opheffing bedreigde
Theatercompagnie nog in ieder geval een laatste hoogtepunt zal
proberen te brengen met Pierre Bokma in de titelrol van Shakespeare’s
De Koopman van Venetië, zet de beoogde fusiepartner van
Theatercompagnieleider Theu Boermans, Toneelgroep Amsterdam, zijn
zegetocht voort met hernemingen van De Feeks en Angels in America.
Nieuw is een bewerking van de Italiaanse klassieke film Rocco en zijn
broers. Met de acteurs die regisseur Ivo van Hove ter beschikking
staan, kunnen deze projecten niet mislukken.

Dat geldt ook voor de terugkeer van het
indringende stuk Kopenhagen, waarmee Bram van der Vlugt jaren geleden
furore maakte als Niels Bohr in een confrontatie over de gevolgen van
zijn uitvinding: de atoombom. Nu Van der Vlugt 75 wordt, is deze
prijswinnende voorstelling een terecht verjaarscadeau van Het
Nationale Toneel.

De volste zalen zullen echter getrokken
worden door de voorstelling die ook het riskantst is. Acteurs- en
cabaretiersgezelschap De Ploeg gaat zich namelijk, na Brecht, Festen
en The Gotfather, wijden aan Ben Hur. De filmklassieker die iedereen
kent van de spectaculaire zeeslag en vooral de paardenrace.
Regisseuse Moniek Merkx moet gaan bewijzen dat ze Joep van Deudekom,
Viggo Waas, Peter Heerschop, Han Römer, en nog vele anderen op de
vloer van Carré en andere grote zalen, iets van die glorie kan laten
persifleren, maar dan zonder special effects. We zijn benieuwd, want
wat had die film eigenlijk meer dan dat prachtige spektakel?

Links:

www.bonheur.nl

www.nationaletoneel.nl

www.rotheater.nl

www.toneelgroepamsterdam.nl

www.nnt.nl

www.hettoneelspeelt.nl

www.keesen-co.nl

www.mtv.nl/romeo

www.bostheaterproducties.nl

www.theatercompagnie.nl

Blij mee? Doe me een donatie!
Become a patron at Patreon!

Wil je hulp bij het schrijven, of gewoon een keer advies over je project? Stuur me een mailtje.

,