Er was een kleine politiemacht nodig bij de première in Engeland, in 2005. Dat kan ook moeilijk anders, met een stuk dat ‘Osama, the Hero’ heet. Het stuk over terreurangst in een volkswijk wordt nu gebracht door het kleine Vlaamse gezelschap De Queeste.
Den Haag (GPD) _ Osama bin Laden een held? Het moet niet veel gekker worden, met dat toneel. Toch reist een toneelstuk met de titel ‘Osama, the Hero’ vanaf komende vrijdag door Nederland en België. Het Vlaamse gezelschap De Queeste speelt dit stuk van de succesvolle Britse auteur Dennis Kelly echter niet omdat de makers voorstander zijn van de methodes van de mysterieuze leider van terreurnetwerk Al Qaeda. Net als schrijver Kelly willen ze laten zien waar angst voor terreur toe kan leiden.
Enig gevoel voor tijdgeest kan Dennis Kelly niet worden ontzegd. In juli 2005 was de Londense schrijver aan het werk aan een nieuw stuk, dat speelt in een schuilkelder na een terreuraanslag. Op een dag konden ze het gebouw niet meer uit, omdat vlakbij één van de metrobommen van die beruchte terreurdag 7 juli 2005 was afgegaan. Hij vertelt er in een interview voor het vakblad Theatermaker nog met ontzag over:
,,Daar stonden wij een terroristische aanslag na te spelen, terwijl op hetzelfde moment in Londen mensen in ziekenhuizen lagen die lichaamsdelen verloren waren in een echte aanslag. We hebben zelfs getwijfeld of we er wel mee door moesten gaan. Maar uiteindelijk besloten we dat het zelfs moest.”
Nog maar een paar maanden daarvoor had Kelly ook al met terreurdreiging te maken gehad. De première van zijn stuk ‘Osama, the hero’ moest onder politiebewaking plaatsvinden. Sommige mensen dachten dat het stuk een heiligverklaring van Osama bin Laden was, en hadden bedreigingen geuit. En laat nou dat precies het thema zijn van het stuk, dat nu door het Vlaamse gezelschap De Queeste wordt gebracht.
Osama the hero (Osama de held) gaat over de gevolgen van de aanslagen van 11 september 2001, maar dan teruggebracht tot de schaal van een volksbuurt. Een 17-jarige jongen moet voor school een spreekbeurt houden over ‘helden’ en kan na lang nadenken niets anders bedenken dan een spreekbeurt te houden over Osama bin Laden. En dan gaat het mis. Na de eerste woorden: ‘Osama, de held’ wordt hij overrompeld door zijn buurtgenoten en wordt zijn mond dichtgetaped, zonder dat iemand heeft gehoord wat hij wilde zeggen.
‘Tegen terroristen heb je geen bewijs nodig!’ snauwen ze hem toe en gaandeweg ontaardt de situatie totaal. Het bloederige stuk wordt vrij realistisch gebracht door de Vlaamse acteurs van De Queeste. Het gezelschap omschrijft Osama, the Hero als ,,een schokkende rollercoaster van emoties, die inzoomt op de wetmatigheden van angst. Kelly toont dat in onze door terrorisme gedomineerde wereld de menselijke natuur vroeg of laat het recht in eigen hand wil nemen.”
Regisseur Christophe Aussems ziet in het stuk een scherpe tekening van hoe gevaarlijk het is als slachtoffers van terreur zelf in terroristen veranderen:
,,Dennis Kelly is geen politiek schrijver, maar iemand uit het volk die naar links en naar rechts kijkt. Hij neemt daarin geen stelling voor of tegen een bepaalde stroming, maar kiest voor de mens.”
Bij de titel had Aussems wel enige bedenkingen. Hij was aanvankelijk bang dat die als provocatie zou worden opgevat, en stelde daarom voor aan Kelly om de titel voor de Nederlandse versie te veranderen. De schrijver wiens werk in grote theaters van Australië tot de VS wordt gespeeld reageerde welsprekend:
,,Vraag je nooit af of de titel goed genoeg is voor het stuk, vraag je alleen af of het stuk goed genoeg is voor de titel en verdomd, dat is het.”
Bij de première in Vlaanderen, vorige week was overigens geen politiebewaking nodig, en Aussems verwacht ook niet dat dat bij de Nederlandse première in Den Haag nodig zal zijn:
,,Als er al mensen denken dat dit stuk een lofzang op Osama bin Laden is, dan kunnen ze gewoon komen kijken, en zullen ze zien dat het stuk precies over hun eigen angst gaat. Hopelijk leren ze daarvan.”
Osama the Hero is te zien op 14 maart in Den Haag, op 28 en 29 maart in Amsterdam, en daarna nog in Haarlem (17 april), Dordrecht (18 april) en Maastricht (25 april). Inlichtingen: www.dequeeste.be
