Maria Kraakman maakt Eline Vere actueel {mosimage}
Den Haag (GPD) _ Er bestaat enige
overeenkomst tussen de film Titanic en de roman Eline Vere van Louis
Couperus. Sommige kijkers die het acteren van Kate Winslett en
Leonardo di Caprio wel welletjes vonden, riepen zachtjes ‘Zink toch
eens, zink toch eens!” toen het grote schip maar niet wilde
kelderen. Bij het lezen van Couperus’ roman uit 1889 verzucht menig
modern lezer: ‘Sterf toch eens, sterf toch eens!’ tijdens de wel erg
breed uitgesponnen teloorgang van het hoofdpersonage.
Hoe anders is dat op het toneel,
althans in de frisse bewerking die nu te zien is bij het Nationale
Toneel. Nog steeds duurt het lang voordat Eline Vere definitief haar
laatste druppel morfine slikt, maar haar vertolkster heeft je tot dan
toe zo weten te boeien, dat je het haar vergeeft.
Maria Kraakman. Onthoud die naam, als u
hem nog niet langs had horen komen.
Ze won een Gouden Kalf voor haar
spel in de film Guernsey en dat was de reden waarom regisseur en
bewerker Leon van der Sanden haar vroeg voor zijn voorstelling.
Opvallend, want de nogal zweverige en hogelijk esthetische film
Guersey lijkt in niets op de voorstelling die er nu staat. Kraakman
blijkt namelijk een ongemeen veelzijdig actrice, die het hele
register van klucht tot tragedie beheerst. Dat liet ze jaren vóór
Guernsey al zien toen ze een prachtrol speelde in de Ivanov van
Art&Pro, tegenover Han Römer. Dat was ook een beetje haar
noodlot. Ze bezit minstens de kwaliteiten en het star appeal van haar
leeftijdgenote Halina Reijn, maar zat in een ander en minder tot de
verbeelding sprekend circuit. Nu, bij het Nationale Toneel laat ze
zien dat ze goed is. En ze kan ook nog zingen.
Leon van der Sanden heeft dankzij het
directe, aardse en toch ongrijpbare karakter dat Maria Kraakman
neerzet een bewerking kunnen maken die van Couperus’ lijvige roman
alles weglaat, behalve de kern. Liefhebbers van onyxen zuiltjes,
zachtruisende rokken in rookbruine boudoirs, keurig gekopieerd uit de
panden aan de Laan van ‘Meerderveurt’, zullen teleurgesteld worden.
Liefhebbers van lange Couperuszinnen in 19e eeuws kringelproza
overigens ook.
Deze voorstelling deugt, net als Van
der Sandens goed ontvangen bewerkingen van De Avonden en Berlin
Alexanderplatz. Deze Eline Vere geeft een satirische kijk op de
Haagse kleinburgerij, hoe blauw het bloed er soms ook was. Het spel
is licht, de acteurs zijn gretig en hebben er lol in. Waar nog geen
twee maanden geleden een dergelijke lichte aanpak schromelijk faalde
in Liaisons Dangereuses, slaagt hij nu, omdat iedereen in de
voorstelling de blik dezelfde kant op heeft. We kijken mee met Eline
Vere, die door Maria Kraakman wordt neergezet als een verwend kreng
met diepgang. Ze is vooral iemand die groots, meeslepend en ‘on the
edge’ wil leven, en die daarin sympathie verdient. Wanneer ze met de
voorstelling de zwaarte in gaat, ga je moeiteloos met haar mee.
De verschrikkelijke Haagse
kleinburgerij om haar heen wordt al even gretig neergezet door de
acteursgroep die door het gezelschap ‘jong’ wordt genoemd, maar
waarin toch een aantal acteurs van boven de dertig rondloopt. Of zit,
zoals Marie-Christine de Both die, als vertelster Mevrouw van Raat,
de hele tijd vooraan het podium prachtig kan zwijgen.
De voorstelling zal moeilijk vallen bij
liefhebbers van Couperus, maar liefhebbers van mooi en actueel toneel
hebben een goede avond. Zoiets hadden ze best wel weer even nodig,
daar in Den Haag.
Eline Vere door Het Nationale Toneel.
Gezien: 21 december in Den Haag. Tournee t/m 23 maart 2008.
Inlichtingen: www.nationaletoneel.nl
{mospagebreak title=speellijst}
Speellijst:
25-12-2007 Den Haag; 26-12-2007 Den
Haag; 28-12-2007 Den Haag; 29-12-2007 Den Haag; 30-12-2007 Den
Haag; 03-01-2008 Breda; 04-01-2008 Gouda; 05-01-2008 Capelle a/d
IJssel; 07-01-2008 Amsterdam; 08-01-2008 Amsterdam; 10-01-2008
Zoetermeer; 11-01-2008 Meppel; 12-01-2008 Lelystad; 15-01-2008
Hoorn; 16-01-2008 Cuijk; 17-01-2008 Laren; 18-01-2008 Leeuwarden;
19-01-2008 Amstelveen; 24-01-2008 Den Haag ; 25-01-2008 Den Haag;
26-01-2008 Den Haag; 27-01-2008 Den Haag; 29-01-2008 Oss;
30-01-2008 Zaandam; 31-01-2008 Leiden; 07-02-2008 Apeldoorn;
09-02-2008 Schiedam; 10-02-2008 Eindhoven; 12-02-2008 Den Haag;
13-02-2008 Amsterdam; 14-02-2008 Bergen op Zoom; 15-02-2008 Delft;
16-02-2008 Den Helder; 22-02-2008 Roosendaal; 25-02-2008 Den Haag;
26-02-2008 Den Haag; 27-02-2008 Den Haag; 28-02-2008 Den Haag;
01-03-2008 Helmond; 04-03-2008 Heerlen; 05-03-2008 Venray;
06-03-2008 Utrecht;
07-03-2008 Utrecht; 09-03-2008
Rotterdam; 10-03-2008 Rotterdam; 12-03-2008 Middelburg ; 17-03-2008
Den Bosch; 19-03-2008 Ijmuiden; 20-03-2008 Den Haag; 21-03-2008
Den Haag; 22-03-2008 Den Haag; 23-03-2008 Den Haag .
