L’Affaire Martin etc – Volksbuehne








Maria Goos en het Postdramatische theatergoed.png

Het is een grote vraag of ik en het
Postdramatische theater ooit vriendjes zullen worden. Het is niet
alleen omdat ik iedereen die roept dat hij iets 'posts' of 'neo's' doet
licht hooghartig vindt. Iedere puber denkt dat hij Jezus of Mohamed
is, en dat met zijn denken de nieuwe wereldorde begint.

Ik mag dat graag relativeren.

Waarom vond ik de voorstelling
'L'affaire Martin! Occupe-toi de Sophie. Par la fenêtre,
Caroline! Le Mariage de Spengler. Christine est en avance.'
dan
toch leuk? Alleen maar omdat de Duitse humor ervan zo schaamteloos
is?

In Nederland zou geen stadsgezelschap
het wagen om 'sociaal-semiotische verbanden' te leggen tussen
Sileziërs in ballingschap, Gorilla's in de mist en de
socioculturele gevolgen van het wij-zij denken, gevat in een aardige
schets waarin twee mensen een film willen maken over 'het leven van
de anderen', maar dat die plannen stranden op de afwezigheid van een
echte, ouderwets Litouwse regieassistent zonder ambities en in een
stofjas.

Feydeau, die in deze voorstelling ook
nog vijf keer meedoet, willen we nog wel eens spelen. Maar dat doen
we niet op de postdramatisch bewerkte manier van schrijver en
regisseur René Pollesch. Hij doet zijn nieuwe ding nu alweer
zo'n zeven jaar bij de Volksbühne am Rosa Luxemburgplatz in
theaterhoofdstad Berlijn.

Antitheater is het eigenlijk.
Anarchistisch de draak steken met serieus acteren. Kermis maken. En
dankzij de voorstelling snapte ik waarom ze het doen en waarom het
aanslaat. De Volksbühne heeft een OostDuits verleden, en in dit
stuk wordt een flinke sneer uitgedeeld aan het Berliner Ensemble. De
buren. Ook met een Oostduits verleden. Maar erger is dat het Berliner
Ensemble Brecht speelt op de enige manier die de erven Brecht&Weil
hebben goedgekeurd: in de kleding en met de decors en
regie-aanwijzingen uit 1949. Daar word je een beetje gek van. En als
dat je buren zijn, kun je niet anders dan zelf theater gaan maken dat
dat alles ontkent. In postmuraal Berlijn ga je dan postdramatisch
theater maken, omdat de definitie van drama door de buren is
vastgespijkerd op een toneelvloer uit 1950.

Dat maakt Nederlandse en Vlaamse
theaterdenkers die koketteren met het postdramatische theater bij
voorbaat een beetje raar. In Nederland en Vlaanderen bestaat zoiets
als een museaal theater niet meer sinds de jaren zestig, en zelfs
toen, in het pretomaat-tijdperk, was het nog niet zo schokkend
verstard als in Berlijn. Op de discussie die afgelopen donderdag werd
gevoerd over de gebrekkige herneemcultuur van Nederlandse
dramateksten maakte dat het gesprek wat diffuser.

De door mij zeer gewaardeerde Dirk
Pauwels en dramaschrijfopleider Nirav Christophe vonden elkaar in een
pleidooi voor het postdramatische theater, waarin de rol van de
dramatekst is gemillimeter tot één van de middelen die
de makers ter beschikking staan. Natuurlijk. Dat is zo. Maar dat
verandert er weinig aan dat er ook nog steeds dramatisch theater
gemaakt wordt, en dat daarin het probleem wel leek te spelen.

Ik zeg met nadruk 'leek', want
inmiddels bestaat er dit seizoen een levendige heropvoerpraktijk van
bestaande Nederlandse dramateksten. Het Toneel Speelt gaat Rob de
Graaf hernemen, Het Vervolg doet Esther Gerritsen, en het nationaal
Toneel pakt er ook een paar oude teksten bij. Goed nieuws dus,
althans voor diegenen onder u die graag zo'n tekst uit ons niet zo
collectieve geheugen nog eens opnieuw bewerkt zien worden.

Nog beter nieuws: het gaat goed met
Maria Goos. Ze kwam later binnen bij het debat en – hoewel wat
zenuwachtig en wankel in het begin – mengde zich volop in de
discussie. Ze zag er goed uit. Avenier 3&4 gaan er komen.


L'Affaire Martin, etc. was het afgelo\pen weekend te zien op het festival De Internationale Keuze van de Rotterdamse Schouwburg, dat nog tot 22 september duurt. Het debat over de heropvoeringspraktijk van Nederlandse dramateksten vond plaats op donderdag 6 september in De Balie, tijdens theaterfestival tf.

Blij mee? Doe me een donatie!
Become a patron at Patreon!

Wil je hulp bij het schrijven, of gewoon een keer advies over je project? Stuur me een mailtje.