Festival aan de Werf


De zomer wordt steeds spannender

{mosimage}Utrecht (GPD) _ Het gaat goed met het Nederlandse theater. Niet alleen in eigen land, maar vooral in het buitenland. Nederlandse eigengereidheid blijkt opnieuw een uniek verkoopargument op de internationale kunstmarkt. Het grootste nieuws is echter, dat deze opleving in kwaliteit en belang niet zozeer opgaat voor het aanbod in de reguliere theaterzalen, maar vrijwel uitsluitend geldt voor wat er in de Nederlandse zomerfestivals op het menu staat. 

Festival a/d Werf, het Utrechtse festival dat traditioneel het festivalseizoen opent, is er de grote trekker van. Festivals in Frankrijk, Italië, Spanje en Duitsland komen er steeds vaker 'shoppen'. Met goed resultaat. Festivaldirectrice Yvonne Franquinet merkt dat het festival, dat ook zelf stukken produceert, inmiddels al zo'n vijftig voorstellingen buiten Nederland heeft verkocht, en dat aantal groeit met het jaar.

Grootste nieuws van het Utrechtse festival zal dit jaar echter niet eens dat internationale succes van kleinschalige kunstenaars als Roos van Geffen en Dries Verhoeven zijn. Natuurlijk: het zijn vooral hun integer gemaakte 'ervaringsvoorstellingen' die inmiddels steeds meer in de internationale belangstelling staan. Theater voor soms maar één persoon per keer, theater waarin een verhaal dat je eerder aan iemand vertelde, opeens door een acteur wordt voorgedragen. Zulke verrassende momenten, gemaakt met ontzaglijk veel liefde voor het vak, zijn inmiddels vaak al na de eerste festivaldagen stijf uitverkocht.

Maar, zoals gezegd: meer nog dan die typisch Nederlandse ministukken, zal het aanbod uit het buitenland voor verrassingen zorgen. De grootste van die verrassingen is het project Avion, Nave Cultural uit Spanje. Tijdens de tien dagen die het festival in Utrecht duurt zal, steeds weer op een andere plek in de stad, een compleet vliegtuig neerstrijken. Geen nep, dit keer, geen bordkarton, maar een complete DC-9, die – volledig gestript en zonder vleugels – in gebruik is als tentoonstellingsruimte en theater.

Het vliegtuig was zelf ooit hoofdrolspeler in een bizar drama. In maart 1992 werd dit toestel tijdens de landing op het vliegveld van Granada door een plotselinge rugwind op de landingsbaan gekwakt. Door de klap stuiterde het vliegtuig vervolgens zeventig meter de lucht in en maakte een salto om voor een tweede keer op het Spaanse beton te klappen. Maar, in plaats van in een inferno van brandende kerosine, eindigde het vliegtuig in twee keurige helften, zonder dat er ook maar één ernstig gewonde onder de vele tientallen passagiers te betreuren was.

Het wondervliegtuig kwam kort daarna terecht bij een sloperij, waar het door een toevallig passerende architect van de aluminiumvermaler gered werd. Hij sloeg het toestel op en pas in 2004 kon het (on)fortuinlijke toestel in gebruik worden genomen als het Nave Cultural (Cultuurschip) dat het nu is. De tournee langs Utrechtse wijken, waarbij het vliegtuig onderdak zal bieden aan Nederlandse kunstenaars onder begeleiding van de al even eigenzinnige ervaringskunstenares Boukje Schweigman, is de eerste tocht van het toestel buiten Spanje, ná die rampdag in 1992.

Dit jaar is nog een veelbelovend internationaal project in Utrecht te zien: Le Souk. In deze Frans-Canadees-Nederlandse co-productie wordt – van bamboe – een complete marktstad opgebouwd, waarin de toeschouwer naar hartelust kan ronddolen en shoppen naar verhalen. Dichters, verhalenvertellers, rappers, zullen er in hun kraampjes om de gunsten van de bezoekers strijden, begeleid door de klanken, die de Canadese kunstenaar Robert Hébrard maakt. Van enorme regenstokken, die bestaan uit met rijst gevulde bamboe, maakt hij een gigantisch reuzenrad, dat zal klinken als de branding van een oceaan.

Het zijn dit soort specifieke voorstellingen die van het zomerseizoen inmiddels een volwaardig theaterseizoen hebben gemaakt. Samen met festivals als Over 't IJ (Amsterdam), Karavaan (Noord-Holland), Boulevard (Den Bosch) en Noorderzon (Groningen) maakt Festival aan de Werf de zomer tot een seizoen waarin kunstenaars met meer vrijheid werken, en waarin het publiek haast als vanzelf ontvankelijker is voor nieuwe dingen dan tijdens het reguliere theaterseizoen.

De rijkelijk vloeiende drank en zwoele avonden zullen daar zeker aan meehelpen, maar feit blijft, dat dit 'vierde kwartaal' inmiddels een essentiële factor in de ontwikkeling van de Nederlandse theaterkunst is geworden.

Festival a/d Werf: van 17 t/m 26 mei op diverse plaatsen in Utrecht. Inlichtingen: 030-231 53 55, info@huisaandewerf.nl

Blij mee? Doe me een donatie!
Become a patron at Patreon!

Wil je hulp bij het schrijven, of gewoon een keer advies over je project? Stuur me een mailtje.