Tirannie van de tijd – Zuidelijk Toneel


Teveel haast hindert Tirannie van de Tijd

Utrecht (GPD)_Wat je aan kinderen uit kunt leggen, moet een
volwassene ook snappen. Voor een toneelstuk over het wezen van de tijd
kun je daarom geen beter creatief duo bedenken dan Matthijs Rümke en
Paul Pourveur. Die twee hebben immers een lange gezamenlijke historie
in het helder vertellen van moeilijke dingen. Tirannie van de Tijd is
een logische voortzetting van die geschiedenis.

Die begon al zeker in 1995, toen beiden voor het Bossche
jeugdtheatergezelschap Artemis het stuk 'Zeven Drie Nul' maakten. Dat
ging over de magische tijd dat kinderen naar bed moeten. Daarna kwam
'Stiefmoeders', ook al bij Artemis, en daarin duurden de tien minuten
voor het slapen gaan drie kwartier. In Tirannie van de Tijd zijn we
twee uur lang met negen acteurs gevangen in één enkel moment. En in die
twee uur heeft schrijver Pourveur, samen met twee dramaturgen, zo'n
beetje alles geperst wat grote en kleine filosofen in de afgelopen 3000
jaar over tijd hebben bedacht. Verheven gedachten en platter dan platte
clichés strijden samen met nog honderd andere ideeën om de macht.

Denkt u: ,,Dat is een beetje veel”, dan heeft u gelijk. Het is
een beetje té veel zelfs. Maar niet véél te veel. Dat is vooral te
danken aan de acteurs. Want daar op dat lege toneel, badend in
effectief tijdloos licht, staat een Gijs Scholten van Aschat te spelen
naast een Bert Luppes en een Han Kerckhoffs, om maar wat te noemen. Zij
spelen samen een mooie sketch over toeval. Prachtactrice Joke Tjalsma
doet iets heerlijks over oud vlees op de vlucht voor vernedering,
terwijl Betty Schuurman als het mysterieuze personage Zij3 vergeefs
wacht. Aan Malou Gorter tenslotte de taak om de klok der klokken, de
biologische, met veel emotie aan de kaak te stellen. En steeds weer
echoot de knal terug waardoor de negen figuren van Tirannie van de Tijd
zijn samengebracht: een bomexplosie op het stationnetje van het Engelse
dorp Greenwich in 1894. De verbeelding daarvan is een prachtig
terugkerend thema.

Geheel in stijl met zijn vorige werkgever, het Bossche
jeugdtheaterhuis Artemis, heeft Matthijs Rümke het stuk van een groot
randprogramma voorzien. Er zijn kleine exposities, en als u er op tijd
bij bent, kunt u door één van de acteurs apart genomen worden voor een
extra intensieve voorbereiding. Het is leuk om door bijvoorbeeld Gijs
Scholten van Aschat van tevoren een paar yoga-oefeningen te krijgen
uitgelegd.

Voldoende ontspannen begin je zo aan de voorstelling, maar dat
kan niet verhelpen dat op zeker moment de verveling toeslaat. En dat
gebeurt dan nog een paar keer, tijdens de avond. Het zijn momenten
waarop de tekst zijn poëzie verliest, en momenten waarop de acteurs
zelf de interesse lijken te verliezen in wat ze vertellen. Het zijn
momenten waarop de haast lijkt toe te slaan. Helemaal aan het einde is
er zo geen rust meer om de slotmonoloog van Bert Luppes de impact te
geven die die verdient. En mede daardoor sta je na afloop toch buiten
met een kleine kater.

Tirannie van de Tijd door Het Zuidelijk Toneel. Gezien: 23 november, Utrecht (première). Tournee t/m 28 januari.

Blij mee? Doe me een donatie!
Become a patron at Patreon!

Wil je hulp bij het schrijven, of gewoon een keer advies over je project? Stuur me een mailtje.

, ,