Traubs tweede haalt het niet bij nummer één

Rotterdam – Een goed recept is geen garantie voor lekker eten.
Zelfs garnalenkroketjes kun je verknallen, dat bewees restaurant
Opera Bouffe naast de Antwerpse Bourla-schouwburg, net zoals een
briljant theateridee een uurtje later in die Bourla om zeep werd
geholpen.

De Belgisch-Britse theatermaker Wayne Traub maakte een paar jaar
geleden het stuk Wayne Wash I: Maria Dolores, en dat sloeg –
terecht – in als een bom. Er werden twee volwaardige speelfilms
gecombineerd met een live toneelstuk en die naast elkaar
gepresenteerde media vulden elkaar prachtig aan. In iets wat in
eerste instantie een los en associatief totaalkunstwerk leek te
worden, bleek bovendien een tamelijk geniaal doordachte plot schuil
te gaan. Kunst en abstractie gaan doorgaans slecht samen met keurige
plotjes. Traub verbond 'hoge' abstracte kunst met 'lage', heldere
anekdotiek en dat was revolutionair.

Jean-Baptiste, het langverwachte deel twee van zijn 'alomvattende
trilogie', is gemaakt volgens exact hetzelfde recept als Maria
Dolores, alleen zijn dit keer de ingrediënten bij een derderangs
supermarkt ingekocht en had de kok kennelijk iets anders aan zijn
hoofd. Twee films worden naast elkaar getoond: een rechtbankdrama
over een gruwelijke moord, een muziek-opnamesessie van een
fabeltjesplaat en een liedjesopname van een barokke chansonnier in
dezelfde studio. Op het toneel wordt vervolgens de fabel gespeeld
waarvan de muziek in de film wordt opgenomen.

Hoe mooi de beeld- en geluidskwaliteit van de films ook is, ze zijn
geen van beide echte films. Het rechtbankdrama heeft al even weinig
dynamiek als de reportage over een cd-opname. Het gaat op den duur
enorm storen dat ze niet 'live' als toneelstuk worden uitgevoerd:
locatiewisselingen zijn er toch niet, en als toeschouwer kun je die
close-ups ook wel zelf maken. De enige reden dat het op film is
vastgelegd, lijkt een financiële te zijn: het kost een boel
duiten om een heel orkest en een hele rechtbank op het toneel te
zetten, dus is het handiger om alleen die twee fabel-actrices 'live'
hun ding te laten doen, en de rest te filmen.

De grootste misser is echter het plotje. Traub wil alle losse eindjes
weer bij elkaar brengen, maar doet dat op zo'n doorzichtige manier
dat je alle 'ontknopingen' al van mijlen ziet aankomen. Het
rechtbankgebeuren moet bovendien een paar zulke totaal onmogelijke
wendingen ondergaan om nog logisch te passen, dat elke
geloofwaardigheid al na een uur in rook is opgegaan. Heel veel tekst
is nodig om alles aan elkaar te praten. Zelfs het inhuren van
steracteur Jeroen Willems helpt dan niet meer. Hij staat met een
tamelijk verbijsterde blik zijn rol te spelen, kennelijk geschrokken
van het totale amateurisme om hem heen.

En Jean Baptiste, de chansonnier aan wie dit alles is opgehangen? Hij
zingt een paar liedjes en beweegt zich nogal theatraal. Klinkt
overigens best apart. Binnenkort dus op cd.

Blij mee? Doe me een donatie!