Wolf – Les Ballets C. de la B. /HF2004


Klappers verstoren
topvoorstelling

 

(Door Wijbrand Schaap)

AMSTERDAM (GPD) _ Het
publiek heeft altijd gelijk. Dus als toeschouwers bij een
voorstelling zo reageren dat ze de voorstelling eigenlijk een beetje
kapot maken, dan is dat niet de schuld van die toeschouwers. Dat zijn
namelijk keurige, hoogopgeleide mensen die allemaal zeker veertig
euro hebben betaald voor hun ticket. Nee, als zij door hun reacties
de boel verstoren, ligt dat aan de makers, die kennelijk dat soort
reacties oproepen, en die deze reacties niet hebben ingecalculeerd.

Dat de eerste
voorstelling van Alain Platel's 'Wolf', afgelopen woensdag in het
Amsterdamse muziektheater voor sommigen dus een beetje katerig
verliep, is dus helemaal de schuld van Platel, die het er naar
gemaakt heeft.

Toch blijkt deze
algemeen aanvaarde recensentenregel niet helemaal op te gaan voor dit
specifieke geval. Er is namelijk wel degelijk een bepaalde categorie
voorstellingsbezoekers die de regels van het toeschouwen niet kent.
Deze categorie mensen heeft bij het betreden van het theater de
handen al geheven op de voorgeschreven veertig centimeter van elkaar,
klaar om onder het roepen van 'bravo' iedere seconde stilte om zeep
te helpen. Het gebeurde bij 'Wolf'. Het begon met een tiental,
verspreid over de tribune van Het Muziektheater zittende, klappers,
en zij trokken zeker tweehonderd onzekere types mee, die van de
weeromstuit ook maar mee gingen klappen. En vanaf het allereerste
fragiele rustmoment in deze fameuze voorstelling was het raak. Of
liever gezegd: mis.

Wolf is een
prachtvoorstelling. Zegt men. Alain Platel is één van
de theatermakers die in de negentiger jaren van de vorige eeuw opkwam
met danstheater dat volks, lyrisch, overtuigend en diep ontroerend
kon zijn. Voorstellingen als 'Bernadetje', 'Allemaal Indiaan' en
'Iets op Bach' zijn in de geheugens gegrift van hen die het mee
mochten maken. Platel maakt losjes gemonteerde stukken, waarin hij
koketteert met de banaliteit van circusacts, de onschuld van kinderen
en het gemakkelijke succes van een popnummer, en dat allemaal om je
als toeschouwer langzaam maar zeker in een wurggreep te nemen. Platel
was na 'Allemaal Indiaan' en 'Iets op Bach' een beetje op, maar liet
zich nog een keer overhalen tot een nieuwe proeve van bekwaamheid. Na
'Iets op Bach' deed hij 'Iets op Mozart' en het resultaat was 'Wolf',
dat vorig jaar op de Ruhrtriënnale in première ging.

'Wolf', afgeleid van
Mozarts voornaam Wolfgang, is een voorstelling waarin de muziek van
de jonggestorven componist gebracht wordt in het decor van een
verlaten winkelcentrum, waar zich dansers, zangers en acrobaten
ophouden, terwijl 'Wolf' zich achterop het toneel bevind, als leider
van een roedel honden. Platel monteert op Mozarts muziek een boel
attracties aan elkaar, van halsbrekende acrobatiek tot dolkomische
varieté-acts en prachtig verstilde dans. Opnieuw is er veel te
genieten, en zelfs de afgerichte honden doen hun werk voorbeeldig. Zo
ontvouwt zich langzaam maar zeker het beeld van een wereld waarin
alle inhoud uit het bestaan is verdwenen, en waarin De
Internationale, waarop ooit arbeiders aller landen ten strijde
trokken, is verworden tot een leuk dansdeuntje. Het is Platels visie
op 'Mozart', waarbij hij duidelijk zoekt naar het opstandige karakter
en de serieuze kant van deze jonge componist van al die mierzoete
deuntjes. Ze verhullen de ware dreiging van dood en verderf, net
zoals al die schijnbaar vrolijke theateracts een veel wrangere wereld
achter zich verbergen.

Dit zouden we allemaal
hebben kunnen zien, als niet die kleine groep klappers na iedere
(overigens prachtig vertolkte) Mozart-aria in 'spontaan' applaus zou
zijn uitgebarsten. Deze toeschouwers, die kennelijk in de overtuiging
verkeerden dat het ging om een programma met losse acts, miste ieder
signaal vanaf het toneel dat het stuk ondertussen gewoon doorging,
en dat er tegenover die kennelijke schoonheid ook iets heel anders
werd gesteld. Zo ging het door tot het einde, toen inmiddels ook aan
de meeste van de 'meeklappers' duidelijk was dat het beter zou zijn
om het klappen tot het echte einde uit te stellen. Het hardnekkige
doorklappen verziekte zo uiteindelijk de sfeer, waardoor de
voorstelling ook niet meer ten volle genoten kon worden door hen die
wel de rust wilden opbrengen om Platels boodschap binnen te krijgen.

Na het omstreden
klapverbod bij de rituele Medeamateriaal eerder dit festival, is er
nu zeker genoeg stof voor een fundamentele discussie over het doel en
het nut van applaus.

 

Wolf is zaterdagavond
nog te zien in Het Muziektheater. Inl.: www.hollandfestival.nl.

Blij mee? Doe me een donatie!
Become a patron at Patreon!

Wil je hulp bij het schrijven, of gewoon een keer advies over je project? Stuur me een mailtje.

,