Marriët de Haan, Trees Pels


Een grootschalig onderzoek naar socialisatieprocessen in de Marokkaanse gemeenschap levert reeds in de tussenfase interessante conclusies op. Het is echter de vraag of die ooit bij het grote publiek bekend zullen worden.

 

Soms kan alleen het nog eens goed naast elkaar leggen van bestaande publicaties al onverwachte inzichten opleveren. Voor onderzoekers Trees Pels en Mariëtte de Haan was het verrassend om te ontdekken dat Marokkanen in Nederland zich opener opstellen naar de Nederlandse samenleving, omdat ze van oorsprong individualistischer zijn ingesteld dan bijvoorbeeld Turken. Mariëtte de Haan: ,,Niet alleen in Nederland, maar ook in het Rifgebergte, waar veel van de Nederlandse Marokkanen vandaan komen, zijn de sociale structuren veel losser dan we dachten. Ook daar moeten gezinnen zich steeds aanpassen aan veranderende netwerken en relaties.”

Het is één van de conclusies die te lezen zijn in het boekje 'Continuity and change in Moroccan socialisation; A review of the literature on socialisation in Morocco and among Moroccan families in the Netherlands'. Het 105 pagina's tellende boek bevat een samenvatting van de resultaten van een onderzoek naar wat er tot op de dag van vandaag is verschenen aan studies over socialisatie van Marokkanen, zowel in Marokko zelf als in de omvangrijke gemeenschap van Marokkaanse immigranten in Nederland. Het werk dat Mariëtte de Haan samen met Trees Pels van het Verwey-Jonker Instituut schreef is weer onderdeel van een nog veel omvangrijker onderzoek naar 'samenwerking in een multi-etnische klas', dat onder auspiciën van professor Ed Elbers en in opdracht van NWO wordt verricht. ,,We stellen twee soorten vragen. Enerzijds naar hoe kinderen met een verschillende ethnische achtergrond samen kunnen werken in een klas. Dat levert de vraag op of de diversiteit in die samenwerking ook afhankelijk is van die verschillen in culturele achtergrond van die leerlingen. In dat verband is het vervolgens nodig om te kijken hoe de socialisatieprocessen in die groepen verschillen. Wij hebben de zaak nu gefocust op Marokkanen, om het overzichtelijk te houden. Het onderzoek is nu ook een heel praktische fase ingegaan. Ik ben op dit moment met veldwerk bezig op een 'zwarte' basisschool in de Utrechtse wijk Hoograven. Ik doe onderzoek op een school en draai mee met ouderavonden en adviesgesprekken met ouders, contacten met leerlingen, zodat ik inmiddels ook een goede vertrouwensbasis heb om dit gevoelige werk te kunnen doen. Ik probeer een beeld te krijgen van hoe ouders met de school omgaan, hoe ze aankijken tegen verschillen tussen school en thuis en hoe ze kinderen voorbereiden op school.”

{mospagebreak}De werkelijkheid zit complexer in elkaar dan veel mensen graag zouden denken. ,,De Marokkaanse omgang met opvoeding en aanpassing aan Nederland is voortdurend aan het veranderen. Ouders nemen nu bijvoorbeeld, net als Nederlandse ouders, steeds meer verantwoordelijkheid voor de opvoeding van hun kinderen, omdat er in Nederland geen sociale netwerken bestaan zoals in de eeuwenoude tradities van hun geboorteplaats maar ook nemen ze die grotere verantwoordelijkheid omdat ze zich gedwongen voelen iets te ondernemen tegen de meer ‘vrijere’ opvoeding in Nederland. Dus ze passen een Nederlandse methode toe om hun eigen opvoeding ter hand te nemen. Dat gebeurt dus haast vanzelf, en ook omdat hun familienetwerk in Marokko zelf verandert en moderniseert.”

Op zich zijn zulke bevindingen al verfrissend te noemen binnen het nogal sombere beeld dat er op dit moment door de politiek en de media van de Marokkaanse 'inburgering' gegeven wordt. Het is alleen de vraag of het onderzoek, dat in 2005 af moet zijn, zo'n invloed zal hebben. Eerste probleem daarbij is al dat het de resultaten worden gepubliceerd in het Engels en in Britse en Amerikaanse wetenschappelijke tijdschriften. De Haan: ,,Het is jammer vreemd dat een maatschappelijk relevant onderzoek als dit in het Nederlands uitgegeven in Universitaire kring minder waardering krijgt. Het zou vanwege de actualiteit logisch zijn om ook geld en tijd vrij te maken voor een Nederlandse uitgave, eventueel in combinatie met publicaties in vakbladen of zelfs een krant als de NRC. Ik zou het graag willen, maar de tijd ontbreekt. Ik moet een bepaald aantal wetenschappelijke publicaties per jaar halen, want anders sta ik zo achter de kassa bij McDonalds.”

Blij mee? Doe me een donatie!
Become a patron at Patreon!

Wil je hulp bij het schrijven, of gewoon een keer advies over je project? Stuur me een mailtje.