Open brief aan de leden van het Utrechts Model
Geachte leden van het Utrechts Model,
De Culturele Zondagen
zijn een succes. De precieze cijfers ken ik niet, maar wat er
vanmiddag om vijf uur door de wethouder van cultuur aan
evaluatieresultaat zal worden gepresenteerd zal een positief verhaal
zijn. Alle reden om blij te zijn, dunkt me. Jullie, de samenwerkende
theaters en theatergezelschappen van Utrecht, zeggen dan ook dat
jullie blij zijn, heb ik begrepen.
Ik zit daarom met een
klein probleem.
Waarom krijg ik toch
steeds weer het gevoel dat de openlijke steun van Het Utrechts Model
aan het instituut Culturele Zondagen niet oprecht is? En waarom krijg
ik het gevoel dat jullie diegenen die zich openlijk verzetten tegen
deze geïnstitutionaliseerde laagdrempeligheid eigenlijk
gruwelijk in de kou laten staan door ze, als het puntje bij het
paaltje komt, niet openlijk te steunen in hun verzet? Zoals de
directrice van Galerie Casco die jullie eerder dit jaar niet steunden
toen ze kritiek had, en die, na een heel erg nare oprisping van
Stadspartij Leefbaar Utrecht, haar woorden in moest trekken?
Waar zijn jullie bang
voor?
Dat jullie eerst
besloten tot samenwerking om samen een vuist te maken tegen Haagse
bezuigingsdrift is natuurlijk prachtig. Maar daar had de samenwerking
mischien bij moeten blijven, want in de paniek rond de komst van
Leefbaar Utrecht, kort daarna, hebben jullie volgens mij net een paar
stappen teveel gedaan. De Leefbaren dreigden tenslotte, dankzij hun
gezonde gebrek aan historisch besef, alles af te breken wat was
opgebouwd, door jullie de verplichte Culturele Zondag door de strot
te duwen. Het was natuurlijk helemaal in de lijn van Het Model om
vervolgens die vermaledijde Zondagen dan maar zelf te gaan
organiseren. Zo bleef het geld behouden voor de cultuur, en was de
inbreng van de cultuurwereld gewaarborgd.
Maar daar ging het wel
fout.
Het succes van de
Culturele Zondagen is geen cultureel, maar een politiek succes. De
Culturele Zondagen zijn tenslotte niet het resultaat van een
organisch gegroeide cultuurontwikkeling. De politieke partij Leefbaar
Utrecht heeft het evenement bedacht, en als hoofdpunt in zijn
programma opgenomen. Met het ‘succes’ ervan heeft
Leefbaar Utrecht aangetoond dat politici cultuur kunnen maken en
bepalen. Niet dat de politici van Leefbaar Utrecht daar ook maar iets
inhoudelijks aan hebben bijgedragen, natuurlijk. Of het moest de niet
aflatende stroom dreigementen zijn, dreigementen met subsidiestops,
dreigementen met het korten op andere culturele zaken als de Zondagen
zouden worden afgeschoten. Het waren bovendien dreigementen die
volgden op dreigementen van andere politieke partijen, dat andere
politieke keuzes dan maar ten koste moesten gaan van de Culturele
Zondagen. Voor LU was het ‘Culturele Zondagen or bust’.
Nu zijn de Culturele Zondagen het enige voornemen van de politieke
partij dat nog overeind staat na drie jaar regeren.
Zien jullie de rare
situatie die nu ontstaat? Is het echt jullie bedoeling dat de stad
Utrecht met de Culturele Zondagen een landelijke primeur heeft, die
erop neerkomt dat de volledige cultuurwereld zich kritiekloos schaart
achter de denkbeelden van één enkele politieke partij?
Ik heb sterk het vermoeden dat jullie dat allemaal niet willen. Dat
hoor ik, dat zie ik, dat voel ik. Waarom lees ik daar in jullie
officiële berichten niets over terug? Waar zijn jullie bang
voor? Kunnen jullie daar iets over zeggen? Of durven jullie dat niet?
Met een vriendelijke,
maar bezorgde groet,
Wijbrand
Schaap
Verschenen in het Utrechts Nieuwsblad van 10
december 2003.
