Fietscultuur in Oeganda – Illuster








Zorg dat je uit Amsterdam komt

De gezworen kameraden Erwin Bos, Frank
Mulder en Freek Koster deden na afloop van hun studie onderzoek naar
mogelijkheden om de fietsinfrastructuur te verbeteren en het gebruik
van de fiets als duurzaam en goedkoop transportmiddel te stimuleren.
In Oeganda.

Fietsonderzoek in Oeganda. Hebben we
hier te maken met de harde kern van de internationale tak van de
Fietsersbond? Wat bezielde deze afgestudeerde sociaal geograaf Erwin
Bos, economisch historicus Frank Mulder en internationaal econoom
Freek Koster in Godsnaam om helemaal in Oeganda onderzoek te gaan
doen naar fietsen?

In het Utrechts UniversiteitsBlad van 8
mei van dit jaar schreven de drie een vlot stappenplan, waarmee
anderen net als zij een onderzoek zouden kunnen opzetten in een
willekeurig derdewereldland. Het stappenplan (Kies voor bluf, zoek
ongebaande paden, kies een land, kies een thema, krijg voet aan de
grond, wordt deskundig en laat het op je afkomen) roept echter nogal
wat vragen op. Uit het verhaal in het U-Blad blijkt namelijk dat ze
niet zijn begonnen vanuit het idee dat er wereldwijd iets mis is op
fietsgebied. De fiets kwam pas in hun plannen voor toen ze al hadden
besloten dat Oeganda 'the place to be' was.

Frank Mulder erkent dat ze geen
fietsfanaten zijn. ,,Het belangrijkste was voor ons dat we een
gezamenlijk onderzoek wilden doen in de Derde Wereld. Alledrie zijn
we ook geïnteresseerd in duurzame ontwikkeling, dus dat was al
een sturend element in onze plannen. Met zoeken op internet komen er
dan heel wat mogelijke onderzoeken voorbij. Een kwestie van de juiste
zoekwoorden intoetsen op Google. Zo kwamen we uiteindelijk uit bij
fietsen en Oeganda.''

De BNN-Backpackerstoon waarin het
stappenplan was opgesteld moet dus worden opgevat als een speelse
knipoog naar de soms wat zwaarwichtige internationale
onderzoeksverhalen?

Frank: ,,We hebben alledrie iets
internationaals gestudeerd, dus wilden we daar iets mee doen, en dan
niet vanuit liefdadigheid, maar vooral ook om er zelf wijzer van te
worden. We leven hier in het rijke westen tenslotte een beetje op een
eiland. Dat wordt je je het beste bewust als je gewoon een paar
maanden in zo'n land gaat leven.'' Erwin: ,,Het is dus niet zo dat je
daar een school of een kerkje gat bouwen en daar dan een maand gaat
zitten. We wilden echt opgaan in de cultuur.''

Dat zal in het begin niet makkelijk
geweest zijn. De jongens vertellen dat ze inderdaad veel moeite
moesten doen om geaccepteerd te worden op de manier die ze wilden.
Van Nederlandse ervaringsdeskundigen hadden ze de tip gekregen om
kadootjes mee te nemen.Als voorbeeld noemen ze een kalender met
molens of een zak drop. Erwin had wat bandjes meegenomen met eigen
muziek. Erwin: ,,Het is nogal een
hiërarchische cultuur, tenslotte. Je moet iedereen heel
eerbiedig benaderen, maar daarna gaat het allemaal vanzelf. Zeker als
blanke ben je gewoon koning daar.''

Frank:
,,Het is best triest, maar op het moment dat je daar binnenkomt heb
je al meer opleiding en meer geld dan wie dan ook. We hadden bijna
zomaar het parlement kunnen toespreken.''

Eigenlijk
ervoeren de jongens het als pijnlijk. Frank: ,,Je komt er toch om te
dienen, om minstens op gelijk niveau met de mensen daar te staan en
dat gebeurt helemaal niet. Iedereen kijkt tegen je op.''

Erwin:
Bij de organisatie waar we uiteindelijk werkten lukte het wel om
aansluiting te vinden.''

Frank:
,,En de kinderen uit het weeshuis waar we zelf ook ondergebracht
waren, daar konden we ook gewoon mee voetballen.''

Jullie kregen onderdak in een weeshuis
van een evangelische hulporganisatie. Jullie kennen elkaar ook van
een Evangelische studentenvereniging in Utrecht. Je spreekt van
'dienen' als je over je werk daar spreekt. Wat heeft fietsen
eigenlijk met het evangelie te maken? Liever gezegd: was dat
fietsersonderzoek wel het eigenlijke doel van jullie reis?

De jongens lachen: ,,Als we daar mensen
hadden willen bekeren was het knap lastig geworden. Iedereen in
Oeganda gelooft al in God. Het is eerder zo dat zij vinden dat ze ons
op het rechte pad moeten brengen.'' Freek: ,,We hebben we van
dichtbij meegemaakt hoe echte armoede eruit ziet. Dat is
indrukwekkender dan wat je er van hieruit over kunt horen of lezen.
Zo'n ervaring werkt zeker verdiepend.''

Uiteindelijk kwamen ze na drie
intensieve maanden werken terug in Utrecht. Hun onderzoek werd
gepubliceerd, maar niet in Utrecht. Dat was namelijk de verzwegen
stap 8 van het stappenplan: zorg dat je 'backing' krijgt van de
Universiteit van Amsterdam. Frank: ,,Inderdaad, in internationale
contacten kun je beter communiceren vanuit de University of
Amsterdam, dan vanuit die van Utrecht. Amsterdam kent iedereen. Dan
gaan de deuren pas echt voor je open.''

Blij mee? Doe me een donatie!
Become a patron at Patreon!

Wil je hulp bij het schrijven, of gewoon een keer advies over je project? Stuur me een mailtje.

, ,