Jasper Wamsteker naar SRON – Illuster



De Sprong




De Sprong

'Kijk, daar ging weer een gammaflits'

Jasper Wamsteker (30) studeerde in 1998
af in de chemie. Nu is hij, als voorlichter bij SRON (Stichting
Ruimte Onderzoek Nederland), verantwoordelijk voor de tentoonstelling
Wat een ruimte! In het Utrechts Universiteitsmuseum.

Als klein jongetje had Jasper Wamsteker
een eigen telescoop, waarmee hij iedere avond, als het helder was, de
hemel aftuurde. Samen met zijn vader, die even enthousiast was over
de astronomie als hij. Toch ging Jasper geen astronomie studeren.
,,Uiteindelijk kwam ik bij scheikunde terecht door zo'n kronkel die
ik als middelbare schoilier opeens kreeg: ik wilde heel graag weten
hoe de wereld nou precies in elkaar zat. Dan was het wel handig om te
beginnen bij de moleculen.''

Hoezeer hij echter ook in wetenschap
geïnteresseerd was, een carrière als onderzoeker leek hem
niets. ,,Dan zou er zo'n pad volgen met promoveren,
post-doc-opleidingen, dat soort dingen. Eigenlijk zag ik dat niet zo
zitten. Ik ben meer een man van de breedte dan van de diepte.'' Zo
maakte hij, via baantjes bij het Amsterdamse New Metropolis en een
cursus wetenschapsjournalistiek, de overstap van het ultrakleine naar
het extreem grote. Sinds een tijdje is Jasper voorlichter bij het
prestigieuze Utrechtse ruimteonderzoeksintistuut SRON. Ter
gelegenheid van het 40-jarig bestaan van dat instituut organiseerde
hij de tentoonstelling Wat een ruimte!, die tot 9 maart 2003 in het
Utrechtse Universiteitsmuseum te zien is. ,,Het is een educatieve
doe-tentoonstelling geworden, die we ook heel specifiek gericht
hebben op scholieren van Havo en VWO die Algemene Natuurwetenschap in
hun pakket hebben. Dus moet het die jongeren aanspreken. Daarom
hebben we ervoor gekozen om er geen saai, chronologisch overzicht van
te maken. Wat er nu staat, en daar ben ik best trots op, is een
ruimte waarin je de spanning van het ruimte-onderzoek zelf kunt
voelen.''

Wat een ruimte! Blijkt inderdaad een
belevenis. Na een korte inleiding met een videofilm kom je opeens,
bijna letterlijk, in de ruimte terecht. Achter een gordijn, 'de
ruimtesluis', verdwijnt opeens de grond onder je voeten. Plots ben je
van alle kanten omgeven door talloze sterren in een zwart niets. Het
duurt even voordat je je oriëntatie hebt teruggevonden en je
verder durft te lopen. Een nieuwe duistere ruimte volgt, en terwijl
je je best doet om aan het donker te wennen is er opeens een
verbindende flits, en even later nog één. ,,Kijk, dat
was weer zo'n gammaflits,'' zegt Jasper, verheugd over het geslaagde
schokeffect. ,,SRON heeft een speciale groothoekcamera geleverd voor
de Nederlands-Italiaanse satelliet Bepposax. Daarmee kon worden
aangetoond dat die flitsen volkomen willekeurig door het heelal
verspreid voorkomen. Het zijn de sporen van gigantische explosies aan
de uiterste rand van het zichtbare universum, dus uit de eerste
begintijd van het heelal.''

Meteen zitten we midden in de zwarte
gaten, roodverschuiving, kosmische straling en parallax-metingen. Via
een andere sluis komen we terecht in het laboratorium, waar op een
eenvoudige manier allerlei proeven van SRON kunnen worden nagedaan.
Er staat zelfs een model van ANS, de eerste Nederlandse satelliet,
die in de vroege zeventiger jaren de ruimte in ging. ,,Ja, onze
bromvlieg.'' Jasper Wamsteker is bijna vertederd over het kleine
gevalletje.

De tentoonstelling is spannend.
Eigenlijk is het raar dat we zo weinig van het kennelijk zo
spectaculaire instituut SRON horen. ,,Het probleem is natuurlijk dat
wetenschappers niet zo bezig zijn met dat soort publiciteit. Zij
worden pas echt warm van een publicatie in een gerenommeerd
wetenschappelijk tijdschrift. Vaak zijn ze bang om iets aan de gewone
pers te vertellen, omdat ze dan misschioen door hun vakgenoten worden
afgerekend op dingen die niet goed zijn weergegeven. Ik heb vaak het
gevoel dat ik me op een ontzettend spannend grensvlak bevind, waarbij
je aan de ene kant het geïnteresseerdse publiek hebt, en aan de
andere kant de wetenschappers. Als ik een persbericht moet schrijven
is het soms best wel moeilijk om het leuk te houden en tegelijk
wetenschappelijk correct. De scepsis is enorm.''

Blij mee? Doe me een donatie!
Become a patron at Patreon!

Wil je hulp bij het schrijven, of gewoon een keer advies over je project? Stuur me een mailtje.