4:48 Psychose/Koken met Elvis


Meekijken gewenst tot 80 jaar

{mosimage}

Maastricht – Zwaarmoedige mensen op zoek naar inspiratie konden tot nu toe vooral terecht bij boeken en muziek. In de 19e eeuw had je Goethe, in de vorige eeuw was het vooral Lou Reed. Zijn Berlin zorgde in menige puberkamer voor diepe depressies. Nu is er dan ook de mogelijkheid om er via een toneelavond eens helemaal voor te gaan. Moet je daarvoor naar Maastricht afreizen? Het is aan u. Depressie of niet, net als Goethe of Reed is Sarah Kane zo'n monument van ongepolijste kwaliteit, dat het altijd wel zinvol is om ermee kennis te maken.

De Britse Sarah Kane pleegde in 1999 zelfmoord, net op het moment dat haar roem als jonge toneelschrijver internationaal erkend werd. Slechts drie stukken stonden er op haar naam: het eerder al door Het Nationale Toneel opgevoerde 'Blasted', het poëtische 'Hunker' en het wrede 'Phaedra's Love', binnenkort bij De Theatercompagnie. Het Vervolg uit Maastricht speelde eerder een prachtige versie van 'Hunker', en heeft nu de hand weten te leggen op het 'posthume' 4.48u Psychose.

'Psychose' is eigenlijk Kane's zelfmoordbrief. Maar dan wel zo geniaal en onontkoombaar opgesteld, dat er geen speld tussen is te krijgen. Moedeloos makend helder beargumenteert Kane waarom zelfmoord voor haar de enige oplossing is. Als intelligente mensen al moeilijk zijn voor hulpverleners, geniale mensen zijn dat helemaal. Iedere tegenwerping kunnen ze ontkrachten. Hulpvaardige opmerkingen verkeren in hun tegendeel. De goedbedoelde vraag: ,,Wat heb jij je vrienden te bieden dat ze jou zo steunen?'', is welbeschouwd een extra motivatie voor een geest die toch al op zelfmoord is gericht.

Vertaler Marcel Otten verwoordt het in zijn begeleidend schrijven bij de vertaling: ,,Het is geen tekst die in een opwelling geschreven is, elk woord is zorgvuldig gekozen, afgewogen. Het lijkt me een enorme klus deze tekst te regisseren of spelen. Het zal een aanslag op de psyche van de acteurs zijn. Ik moest ook vaak de tekst wegleggen en even tv kijken om mijn gedachten af te leiden.'' Het is te hopen dat Het Vervolg extra nazorg biedt aan actrice Camilla Siegertsz, die Kane's alter ego speelt in deze prachtig vormgegeven voorstelling. Ze zal het hard nodig hebben.

Als 'toegift' speelt Het Vervolg een Paradeversie van de klucht Koken met Elvis, die eerder prachtig werd opgevoerd door Growing Up in Public. Het is een bizar verhaal over een Elvis Lookalike, die verlamd is geraakt en zo getuige is van het failliet van zijn gezin. Ma aan de drank en aan de mannen, dochterlief verslaafd aan koken. Het is vlot gespeeld en vet aangezet, maar als je eenmaal Kane achter de kiezen hebt, is zelfs de vetste klucht niet sterk genoeg om je een goed gevoel te geven. Dat lijkt ook de conclusie van het gezelschap. Als aan het eind van deze voorstelling de personages zich afvragen wat het leven nog de moeite waard maakt, is hun antwoord van een triestmakende treurigheid: ,,Die ene glimlach.''

Er zijn natuurlijk meer lichtpuntjes in het leven, maar na zo'n avond, terwijl storm en regen je over de A2 terug naar het noorden jagen, ben je ze bijna vergeten. Meekijken gewenst tot zeker 39 jaar.

 

Toneel: Koken met Elvis (Lee Hall) en 4.48 u. psychose (Sarah Kane) door Het Vervolg. Regie: Hans Trentelman en Léon van der Sanden. Gezien: 26-1, Maastricht, daar nog t/m 28-2. Inl.: 043-3507170.

 

Blij mee? Doe me een donatie!
Become a patron at Patreon!

Wil je hulp bij het schrijven, of gewoon een keer advies over je project? Stuur me een mailtje.