Vorstenbosch schrijft geschiedenis
Voorstelling: Wilhelmina Je Maintiendrai van Ton Vorstenbosch.
Regie: Mette Bouhuijs. Met o.a.: Anne-Wil Blankers, Cas Enklaar en
Nettie Blanken. Gezien: 31-8, Stadsschouwburg Amsterdam. Tournee t/m
maart 1999. Inl.: 0900-9203.
Amsterdam – Als het over Mein Kampf gaat, wordt koningin Wilhelmina
agressief. Dan gooit ze het theeservies stuk. Dit fragment uit
Wilhelmina, Je Maintiendrai van Ton Vorstenbosch is de afgelopen tijd
al diverse malen op tv geweest. Wat u daar niet zag, maar wel kunt zien
in de voorstelling, is dat een lakei alweer klaar staat met een nieuw
servies. De koningin doet het kennelijk vaker. Ze zijn het gewend.
Servies zat.
Zulke momenten van bevrijdende ironie zitten er volop in dit stuk
dat bovenal bedoeld is als een eerbetoon aan de eerste koningin uit de
vaderlandse geschiedenis. En wat voor een eerbetoon. Anne-Wil Blankers
geeft deze mythe zo meesterlijk vorm, dat je haast zou wensen dat zij
onze koningin zou zijn. Haar timing is van een perfectie waar het
koningshuis alleen maar van kan dromen.
Blankers’ oog voor detail is ongeëvenaard. Wanneer ze oud en der
dagen zat is, hangen haar bovenarmen moe langs haar borst en beweegt ze
alleen nog de onderarmen. Treffend. Iedereen herkent oma. Als ze dan
ook nog eens haar brillenkoker in die enorme oksel kwijtgeraakt is, is
dat ontluisterend, maar ook vertederend om te zien.
Deze voorstelling heeft méér dan alleen de prachtige rol van
Anne-Wil Blankers. Cas Enklaar speelt de omstreden figuur Van ’t Sant,
de vertrouweling van de koningin, precies goed. Een gekweld figuur,
maar ook iemand die het zelfrespect uitstraalt dat hoort bij zo’n
positie. Neem daarbij dat hij als twee druppels water lijkt op de
historische van ’t Sant en het plaatje is compleet.
Er kan veel gelachen worden, maar voor tragiek en zelfs spanning is
vodoende plaats. Nettie Blanken, niet te verwarren met haar collega
Margreet Blanken, die nu schittert in Dodendans bij het Theater van het
Oosten, heeft de zware taak om alle slijmerds aan het hof in één
personage samen te vatten. Wanneer zij ontmaskerd wordt en berooid
achterblijft, zou haar tragiek iets meer ruimte kunnen krijgen, nu is
het te clownesk.
Het is het enige kleine smetje op deze prachtige
voorstelling. Want verder klopt alles. En dat is bijzonder voor een
ongesubsidieerde productie. Want die prachtige decors van Jan Klatter,
de schitterende muziek van Elmer Schönberger en zulk schitterend licht
van Reinier Tweebeeke, dat kom je zelden in het vrije circuit tegen.
Een lichtstand die een open doekje krijgt, heb ik nog nooit meegemaakt.
Hier gebeurde het. Een compliment dus voor Jacques Senf, die met deze
dure productie een flink risico heeft genomen. Hij kan rustig slapen.
Met Wilhelmina komt het wel goed.
