De Montan – Dogtroep is geschiedenis


Na 33 jaar stopt Dogtroep ermee. Het anarchistische locatietheatergezelschap dat in de jaren negentig uitgroeide tot Nederlands belangrijkste culturele exportproduct, is op.

 Dordrecht (GPD) _ De Mandarijn, Noordwesterwals, Dynamo Mundi, Hotazel: woorden die als titel van een voorstelling even mysterieus als indrukwekkend klinken. Goed gekozen woorden, net wat minder zweverig dan de toverspreuken waarmee Cirque du Soleil de wereld aan zijn voeten krijgt. Maar Soleil-hits als Allegria of Varekai zouden er niet niet zijn geweest als Dogtroeps Noordwesterwals of Dynamo Mundi nooit waren gemaakt. Zo groot is de invloed van dit gezelschap, dat nu in een oude fabriekshal in Dordrecht ten grave wordt gedragen.

Dogtroep stopt na 33 jaar. Het gezelschap van anarchistische theaterkunstenaars, machinebouwers en hemelbestormers begon ooit met voorstellingen die de ‘happenings’ van de jaren zestig in de schaduw zetten. Oprichter Warner van Wely maakte, op de ruïnes van het hippie-tijdperk, ‘interventies’, ingrepen in het dagelijks leven die vaak spectaculair verliepen. Veel vuur, veel rook, veel water, veel licht, veel geraas. Kleine mensen die zich op de een of andere manier moesten verhouden tot de grote dreiging van techniek en geweld. Massaal bezochte gratis voorstellingen in de open lucht wisselden ze af met intiemere projectjes op straat of in theaters als Shaffy of De Melkweg.

Het gezelschap wilde nog groter, nog theatraler. In 1989 gingen die ambities te ver voor oprichter Warner van Wely. Hij verliet het gezelschap en liet de leiding over aan Threes Schreurs en Han Bakker. Daarmee begon een internationaal succesverhaal dat zijn weerga niet kent. Dogtroep opende de Olympische Winterspelen in Albertville, de Wereldexpo in Sevilla en de Frankfurter Buchmesse. Iedere première van Dogtroep haalde de televisiejournaals en zelfs de strubbelingen in het gezelschap toen het burgerlijke Theater Carré werd bespeeld waren nieuws.

Wat was de kracht van Dogtroep? Spektakel kan iedereen met een beetje inventiviteit en twee rechterhanden wel maken. De vele navolgers van Dogtroep laten dat zien. Maar Vis à Vis, De Lunatics of Het Monsterverbond halen met hun humor, respectievelijk megalomanie niet de roem die Dogtroep kreeg. Het geheim moet wel in de interne chemie gelegen hebben. Threes Schreurs is niet alleen een vrouw met grote leiderscapaciteiten, ze had ook een visie die aan de megaspektakels van Dogtroep altijd iets diep-menselijks meegaf. Een grote, maar ook een bizarre gave, en hoe bijzonder die was bleek toen zij in maart 1998 de centrale figuur was in de zwartste voorstelling die Dogtroep ooit maakte. In de Amsterdamse Beurs van Berlage moest Dogtroep in het zicht van verzamelde vrienden en pers twee leden herdenken, die ‘in the line of duty’ om het leven waren gekomen. De markante, boomlange acteur Wieger Woudsma en lichtontwerper Marco Biagnioni, tevens levenspartner van Threes Schreurs, verdronken in midden Frankrijk tijdens de voorbereidingen voor Hotazel, een voorstelling die derdewereldhitte zou laten versmelten met toeristenconsumentisme.

Schreurs verliet Dogtroep na dit verlies. Zij maakt sindsdien films, romans en theater als Threes Anna. Het was passend geweest als de naam Dogtroep ook was gestopt. Maar de belangen waren te groot en de onderlinge meningsverschillen tussen de zeer zelfstandig opererende kunstenaars te diep voor een spectaculair slot, dat tegelijk een hoogtepunt zou zijn.

Dogtroep ging dus door, terwijl ondertussen steeds meer leden afhaakten. Tot er weinig meer overbleef dan de mobiele keukens en containerwerkplaatsen die nu in de Dordtse haven staan opgesteld voor De Montan.

Met De Montan, genoemd naar de fabriek waar Dogtroep nu zijn zwanenzang houdt, probeert het overblijfsel van Dogtroep nog één keer het vuur te laten branden, het water te laten regenen en de kleine mensjes te laten strijden, maar het wil niet echt meer zinderen. Het waterballet is een waterballet dat meer lijkt op een natte T-shirt bijeenkomst op een strand en het ingehuurde brandweermannenkoor is door de weinig fantasievolle regie een beetje buiten de voorstelling gehouden.

Locatiekunstenares Lotte van den Berg neemt volgend jaar de boedel over. Maar gelukkig voor haar krijgt ze de naam niet mee. Dogtroep is geschiedenis.

De Montan is nog t./m 22 juni te zien in Dordrecht. Inlichtingen: www.kunstmin.nl of 078 – 639 79 79. Er worden nog pogingen  ondernomen om dit najaar bij Amsterdam een voorstelling te maken op het dak van de Coentunnel. Van Dogtroep verschijnt  binnenkort een herdenkingsboek. Inlichtingen: www.dogtroep.nl

Blij mee? Doe me een donatie!
Become a patron at Patreon!

Wil je hulp bij het schrijven, of gewoon een keer advies over je project? Stuur me een mailtje.

, ,