Ivo van Hove regisseert overtuigende smartlap
Door Wijbrand Schaap
Rotterdam
Wat is het toch fijn om Karst Woudstra weer eens te horen. Karst
Woudstra, dat was de man die ons, behalve zijn vaak meesterlijke
eigen stukken, ook het werk van Lars Noren bracht. Woudstra was een
tijdje weg uit Nederland, bitter over de stiefmoederlijke behandeling
die toneelschrijvers hier doorgaans ten deel valt. Zat in Duitsland,
Scandinavië of Vlaanderen en deed daar mooie dingen. Nu is hij
even terug, en is zijn prachtig gewone niets-aan-de-hand-taal te
horen in 'Scènes uit een Huwelijk' bij Toneelgroep Amsterdam.
Woudstra vertaalde deze klassieker van Ingmar Bergman en dat is heel
erg goed gelukt.
Eigenlijk is het een verschrikkelijk kabbeldebabbelstuk, dat 'Scènes
uit een Huwelijk'. In een stuk of wat afleveringen beschrijft
filmmaker Ingmar Bergman een stel tijdens een 20 jaar durende
relatie. Heel Zweeds wordt er in die twintig jaar het nodige
vergaderd. Zoveel zelfs dat de twee geliefden vergeten om echt naar
elkaar te luisteren. Het explodeert dus, met alle nare gevolgen van
dien, maar uiteindelijk sluiten ze vrede, bevrijd van elke illusie.
De twee geliefden worden in deze versie van Toneelgroep Amsterdam
gespeeld door zes acteurs, die twee aan twee elk een bepalende fase
in de relatie verbeelden. Normaalgesproken wordt het publiek in drie
groepen verdeeld, omdat de eerste drie scènes, vanaf het begin
tot aan de eerste knal, simultaan worden gebracht. Je hoort dan door
de papieren wandjes waarmee het toneel is verdeeld, ook de scènes
van de anderen, als zit je op een camping of in een gehorig hotel.
Gisteren was er te weinig publiek voor drie groepen, maar ook in
tweeën verdeeld werkt het stuk perfect.
Verrassend, want er waren een paar heel zure recensies, na de
première. Kennelijk is het stuk enorm gegroeid. Misschien wel
door het wat minder talrijke publiek, maar waarschijnlijk omdat de
spelers er zoveel plezier in hebben gekregen, stond 'Scènes
uit een Huwelijk' gisteren als een huis. De kille vormgeilheid
waarvan regisseur Ivo van Hove nogal eens wordt beticht heeft nu
geleid tot een voorstelling waarin alles organisch in elkaar past.
Moeiteloos legt de voorstelling de verbinding tussen het kleine
privédrama en de universele, zelfs politieke lading van het
stuk. En dat doet van Hove, dank zij zijn spelers en dankzij Karst
Woudstra, heel erg goed. Zo goed zelfs, dat iemand, die doorgaans
heftig moet braken van Herman van Veen, opeens een traantje moest
doen toen Hugo Koolschijn diens smartlap 'Cirkels' op de pick-up
legde.
'Scènes uit een huwelijk' door Toneelgroep Amsterdam. Gezien
: gisteravond in de Rotterdamse Schouwburg. Daar nog: vanavond.
