Brel – Oostpool


Brel bijna legendarisch

Arnhem

Arnhem is zo'n heel andere stad dan bijvoorbeeld Utrecht of Nijmegen. In Arnhem is geen universiteit en zijn er slechts een paar hogeschool-afdelingen. In Arnhem, waar een veldslag 60 jaar geleden het hart van de stad vernietigde, gaan scholieren uit op de Korenmarkt en is er verder niet zoveel te beleven. In Arnhem mogen de hoeren niet meer in het raam zitten. In Arnhem drinken bebontjaste en beschoothonde dames koffie met gebak in het café van Musis Sacrum. In Arnhem flaneert niemand langs de Rijn.

Arnhem zou een ideale stad zijn geweest voor Jacques Brel.

Dat de in Arnhem gevestigde Toneelgroep Oostpool zich dapper heeft voorgenomen om Arnhem in de vaart der volkeren omhoog te stoten, is mooi. Nog mooier is dat het gezelschap van schrijver Peer Wittenbols en regisseur Rob Ligthert daar nu een krachtig wapen bij hebben ingezet: acteur Jeroen Willems. En acteur Jeroen Willems zingt nu Brel. Waarom? Omdat Rob Ligthert en Jeroen Willems Brel prachtig vinden. En stiekem ook omdat Oostpool in Arnhem zit.

Oostpool brengt met 'Brel, de zoete oorlog' een anderhalf uur durend programma, dat begint met een prachtige, verstilde en doorrookte monoloog, geschreven door de Vlaamse auteur Rudi Bekaert. Een hartverscheurend beeld van een oudere vrouw die al haar illusies verloren heeft, en zich de hele dag in haar stoel zit voor te bereiden op dat ene moment dat ze opstaat om 'een martinike' te halen. Een vrouw, een leven zoals Brel dat kende en haatte, omdat hij ook zag dat zo'n leven voor veel mensen de enige optie is. Jeroen Willems zet het prachtig neer. En dan, halverwege, verschijnt er plots een klein orkestje op het toneel en verandert Willems met een paar eenvoudige handelingen in een zanger. De volgende drie kwartier verovert hij je hart met een paar prachtige liederen van Jacques Brel.

Regisseur Ligthert en Jeroen Willems hebben goed begrepen dat Brel niet geïmiteerd kan worden. Nog beter hebben ze begrepen dat Brel geen mooizingerij verdraagt. Zijn liederen zijn korte monologen, kleine toneelstukken, en moeten ook zo worden geacteerd. Willems kan dat. Zeker in de meer komische nummers als Madeleine en Vesoul, treffend door Peer Wittenbols vertaald als 'Leerdam', werkt dat prachtig, maar ook het bittere Au Suivant (Wie Volgt) wordt door Willems onontkoombaar sterk gebracht.

Jammer is bijna dat bij dit programma niet alle teksten zijn vertaald door Peer Wittenbols. Natuurlijk heeft de officiële Brel-vertaler Ernst van Altena een paar prachtige staaltjes werk afgeleverd, maar naar mijn bescheiden opinie is hij destijds juist bij Brels evergreen Ne me quitte pas de mist in gegaan. De oplaaiende vulkaan van passie die Brel zelf schetst, is bij hem bijvoorbeeld niet meer dan een dof ploffende oprisping. Had Wittenbols of medevertaler Rob Klinkenberg het lef gehad om dát nummer ook opnieuw te vertalen, was Brel, de zoete oorlog legendarisch geweest. Nu is het alleen maar een hoogtepunt van het seizoen.

[recensie]Wijbrand Schaap

[ufvoetnoot]Brel, de zoete oorlog door Oostpool. Gezien: 12-2, Arnhem. Uitsluitend te zien in Huis Oostpool te Arnhem tot en met 29 februari. Inl.: www.oostpool.nl.

Blij mee? Doe me een donatie!
Become a patron at Patreon!

Wil je hulp bij het schrijven, of gewoon een keer advies over je project? Stuur me een mailtje.


2 reacties op “Brel – Oostpool”