Brieven uit Rome – Shaffy en Admiraal


In maart 2006 overleed Joop Admiraal. Te vroeg, zeker omdat er nog minstens één film had moeten worden gemaakt, zoals ik in 2004 opmerkte:

ROMEINSE BRIEVEN VAN RAMSES SHAFFY EN JOOP ADMIRAAL GEBUNDELD

TITAANTJES OP JACHT NAAR ROEM IN ROME

Door Wijbrand Schaap

AMSTERDAM(GPD) _ Iemand moet er heel snel een film van maken, nu de oude rotten nog leven en nog aanspreekbaar zijn. De 'Brieven uit Rome' die Joop Admiraal en Ramses Shaffy aan hun vriendin Shireen Strooker schreven toen zij tussen de zomers van 1960 en 1961 in Rome verbleven om 'het te gaan maken' in de Italiaanse cinema, zijn van een ontroerende schoonheid.


Ze geven bovendien een prachtig inzicht in een tijd die voor de ontwikkeling van de Europese en Nederlandse cultuur van wezenlijk belang was. Maar bovenal is het een spannend relaas van twee grote Nederlandse sterren die als twee kleine Hollandse dandy's vergeefs proberen te overleven in het grote Rome. Een relaas dat zo verfilmd had kunnen worden door Fellini, ware het niet dat die filmer reeds lang overleden is, en net als het Rome waarin het verhaal zich zou moeten afspelen voorgoed in grofkorrelig zwart-wit is bijgezet. Willem van de Sande Bakhuyzen dan maar?

Gisteren werd het boek gepresenteerd in de passende omgeving van Cinema Paradiso, het hyperarrogante Amsterdamse restaurant dat zo succesvol de sfeer van het Rome van Fellini en Antonioni weet te imiteren. Terwijl op de achtergrond Rocco en zijn broers van Visconti werd vertoond werd er over filmrechten nog niet gesproken. Er waren al genoeg andere dingen te bespreken voor de drie briefschrijvers en hun vrienden Kitty Courbois en Bram Vermeulen. Herinneringen aan die rare tijd, toen zich al grote veranderingen aandienden in het Nederlandse toneel en waarin het decadente Rome, met de grote Cinecitta-studio's, het Mekka was voor iedereen die het wilde maken in de film.

,,Hier heeft niemand van geweten, van hoe het écht was”, verzucht Shireen Strooker. ,,Iedereen kende de verhalen van Ramses en Joop die naar Rome gingen, maar hoe verschrikkelijk, maar ook groots romantisch als het echt was, dat lees je nu pas.” Strooker heeft de brieven altijd bewaard, maar las ze pas weer voor het eerst toen documentairemaker Peter Fleury het haar vroeg voor zijn documentaire over Ramses Shaffy. En nog steeds kan ze de brieven niet lezen zonder vol te schieten, of opnieuw vol bewondering te zijn over de prachtige pentekeningetjes van Joop Admiraal. Uit de soms op servetjes geschreven briefjes wordt het al snel duidelijk dat het verblijf in Rome weinig opleverde. Mensen die zich als agent ('eedzjent') voordeden, bleken uit op seks, voor figurantenrollen werden de jongens niet betaald en de nachtclub waar Ramses Shaffy in het voorjaar kon zingen ging tijdens zijn optreden failliet. Het komt tot een ontmoeting met de groten der aarde, maar die verloopt anders dan gehoopt. Ramses Shaffy schrijft: ,,Ik zag Fellini in een bar staan en ben meteen naar hem toe gegaan. Hij heeft me gevraagd om de volgende dag om zes uur op zijn kantoor te komen, alwaar hij me als stront behandelde, dus ik ga nooit meer ergens naartoe zonder introductie.”

Het valt bijna niet bij elkaar te verzinnen wat de 23-jarige Joop Admiraal en de 26-jarige Shaffy meemaken. In de brieven die bijna dagelijks heen en weer gingen tussen hen en hun hartsvriendin Shireen Strooker ontwikkelt zich langzaam maar zeker een tragisch verhaal over verloren dromen, eenzaamheid en zelfs de suggestie van een verborgen platonische verliefdheid van Ramses Shaffy, wanneer hij jaloers lijkt om de ontluikende liefde tussen Shireen Strooker en Ton Lensink.

Constante geldproblemen, Joop Admiraal die tijdens afwezigheid van Shaffy bijna in de goot geraakt, reclamefilmpjes die voorgoed vergeten zijn, de brievenbundeling is ook te lezen als een handleiding voor iedere jonge acteur die op de bonnefooi vertrekt naar het grote geld en de gouden toekomst, met als titel: 'vergeet het maar!'

,,Thuis zitten ligt me niet, als je weet dat leven erbuiten op volle gang is, maar ja. Of er ooit iets van deze carrière terecht komt vraag ik mij ten zeerste af. Maar Joop en ik hadden deze tijd voor geen goud willen missen.”

Het zou een schelmenroman kunnen zijn, of een jongemannenboek als Nescio's Titaantjes. Maar de Brieven uit Rome zijn echt, en ze komen van enkele van de grootste artiesten die Nederland heeft gekend. Dat maakt deze bundel tot een onmisbaar document voor iedereen die van theater, muziek of film houdt.

Ramses Shaffy en Joop Admiraal: Brieven uit Rome aan Shireen Strooker. Nijgh & Van Ditmar, Amsterdam 2004. isbn

Blij mee? Doe me een donatie!
Become a patron at Patreon!

Wil je hulp bij het schrijven, of gewoon een keer advies over je project? Stuur me een mailtje.

, , ,