Kristel in ode aan seventies
Voorstelling: Mensch, durf te leven door Kas & De Wolf, Marien Jongewaard en Sylvia Kristel. Gezien: 1-10, Transformatorhuis Amsterdam. Tournee t/m 5-12. Inl.: 020-6385400.
Amsterdam – Ze is er echt. Zwijgend, met een maltbiertje aan de bar. Sylvia Kristel, die als Emanuelle in de gelijknamige serie vaseline-pornofilms het genre acceptabel maakte voor een breed publiek, ziet er met haar strakke zwarte pruik fantastisch uit. Op enige afstand van de gevallen ster zitten drie beginnende veertigers. Jochies die ooit, ergens in de seventies, de vochtigheidsgraad van hun dromen met haar beeld voor ogen konden opvoeren.
Kas & De Wolf hebben samen met ego-kunstenaar Marien Jongewaard een voorstelling gemaakt waarin zij figureert. ‘Mensch, durf te leven’ is het vervolg op De Jantjes. Die plat-Amsterdamse voorstelling ging een paar jaar geleden op een met liters bier overgoten succestournee langs de culturele buurthuizen van Nederland. Pretentieloze onzin met een hoog grachtengordelgehalte, waarin iedereen die in cultureel Nederland maar even zijn koppie boven het maaiveld uitstak, genadeloos werd afgemaakt.
Mensch, durf te leven begint waar De Jantjes eindigden. De dronkelappen uit die voorstelling zitten nu strak in het pak en hebben en trendy club geopend. Die loopt niet, en dat ligt aan iedereen in Cultureel Nederland, Joop van den Ende voorop. Leuk, maar veel van het zelfde. En Kristel zwijgt de eerste drie kwartier van de voorstelling. Is zij een ingehuurde publiciteitsstunt van het drietal? Zij beweren van wel.
Maar dan gebeurt het. De Jantjes trekken zich terug en de spot gaat op Kristel. Ze begint haar tekst voor te lezen met die wat naïeve, maar heel erg warme stem die in Emanuelle, naar nu blijkt, te weinig werd gehoord. Ze kijkt niet op en lijkt niet eens alles te begrijpen van wat ze leest, maar de zaal is gebiologeerd. Geheel in de lijn van ‘reality-kunstenaar’ Jongewaard lijkt het alsof ze haar eigen, waargebeurde biografie voorleest. Maar langzaam maar zeker ontaardt die in één van de meest absurde levensverhalen die je maar denken kunt. Prachtig geschreven, maar vooral prachtig gebracht. Die manier van voorlezen, zonder ook maar één moment op te kijken, werkt.
Kristel heeft zich dan misschien laten gebruiken voor een stunt, maar dit is geen zelfbeschimping. Het verhaal, geschreven door haar collega’s, is een geniale verkrachting van de mythe die ‘jaren zeventig’ heet. De manier waarop ze het brengt dwingt respect af. En dat typische jaren zeventig Hammond-orgel eronder maakt dat je je gewonnen geeft aan ontroering, terwijl het allemaal zo glad en goedkoop is als maar kan. Dat waren de Seventies, en wat is het leuk om daar nu samen met die vier fossielen op terug te kijken.
